Vol. 27 Núm. 2 (2020)

Este artigo recolle e organiza as achegas dos tres autores na mesa redonda que constituíu a sesión de apertura do II Congrés Nacional d’Educació Ambiental de Catalunya, celebrada o 26 de novembro de 2020 e organizado pola Societat Catalana d’Educació Ambiental-SCEA.

A Educación Ambiental é unha preocupación cada vez máis emerxente na formación da ciudadanía para o mundo, papel que xoga a sociedade na sociedade, co aporte fundamental dos docentes, non so nun ámbito específico. O obxectivo deste traballo é analizar as posibilidades contidas na Resolución CNE / CP No. 2, de 20 de decembro de 2019, que establece a Base Curricular Nacional para a formación de docentes, para a formación de educadores ambientais na perspectiva da complexidade. Para iso,  realizouse unha revisión bibliográfica sobre os temas e un análise documental do documento oficial, nunha investigación cualitativa. Os resultados indican algunhas posibilidades para este escenario, principalmente na comprensión dalgunhas habilidades e competencias que o documento atribúe como fundamentais aos docentes, sen embargo identifican no contido deste dispositivo, máis do mesmo, sen moitas innovacións e grandes contradiccións.  Conclúese que os cambios que ten como obxectivo a formación doprofesorado non se basean nas prerrogativas deste documento, nin se pode esperar que xurda nada das mesmas persoas que están detrás de este dispositivo.

O presente traballo pretende analizar a situación da Educación Ambiental no contexto español en relación ao que recomendan os expertos e expertas nesta temática na literatura de diferentes revistas de carácter científico e educativo. Para conformar unha base para contextualizar e delimitar esta educación, realizouse unha revisión bibliográfica sobre a historia da Educación Ambiental a nivel mundial, en xeral, e no contexto legislativo do noso país, en particular; así como sobre a importancia da mesma no século XXI. Unha vez delimitado o concepto, revisouse unha gran lista de bibliografía co obxectivo de crear un marco que integre as recomendaciones pedagógicas que os profesionais ofrecen en relación a esta temática; e analizouse o estado da cuestión na lexislación que actualmente rexe o sistema educativo español e galego. Finalmente, concluíronse unha serie de aspectos que non son máis que recomendaciones para reelaborar os currículos educativos e adaptalos introducindo de xeito adecuado a didáctica para a Educación Ambiental.

O rápido crecemento da cidade de Cuiabá, de forma non planificada, xerou diferentes tipos de desequilibrio e impactos ambientais. Parque Massairo Okamura é unha Unidade de Conservación que se pode utilizar como proposta educativa para traballar en educación ambiental, na formación de futuros ciudadás conscientes, en educación aplicada, comprensión do espazo no que viven e a relación sociedade / natureza. O presente traballo ten como obxectivo propor un roteiro para o uso do Parque Massairo Okamura como instrumento pedagóxico de educación ambiental, por medio de rotas de campo para traballar a interdisciplinaridade, dando a oportunidade ao alumno do contato direto co medio ambiente e unha mellor comprensión do contido expuesto na aula. Coa metodoloxía cualitativa e as visitas de campo, se suxire, aquí, un guión de saída de campo con aproximadamente nove paradas de observación para abordar temas relacionados coa educación ambiental e a interdisciplinariedad.e En este contexto,  obsérvase que dicto parque pode ser utilizado como unha importante ferramenta educativa para a educación ambiental.

Os grandes desastres ambientais son unha realidade desde hai varios anos, con consecuencias desastrosas para o home e o medio ambiente que o rodea. As causas son variadas e será imposible evitalas na súa totalidade. Mais, existe a posibilidade de minimización e as escolas terán un papel fundamental, no sentido de sensibilizar e formar aos estudantes no recoñecemento e actuación ante algúns perigos e riscos. Os sinais de seguridade son un exemplo, sempre que sepamos como decodificalas para poder actuar en consecuencia. O traballo aquí presentado pretende resaltar a importancia da formación e a información para os xóvenes adultos que están o estarán nocorto prazo nun contexto laboral, é decer, estudantes da educación superior politécnica en Leiria, como un contributo futuro á mitigación de eventos que podan causar pérdidas irremprazables e irreversibles riscos humáns y ambientais.
Para este estudo elaborouse ​​unha folla de traballo con nove rótulos de seguridade presentados ao azar, abarcando as diferentes tipoloxías, na que se solicitou aos estudantes de Cursos Técnicos Superiores Profesionais, impartidos na Politécnica de Leiria, que elaboraran un pé de foto para cada un dos rótulos, antes de e despois da formación impartida. Ao analizar a información recollida, parece que a pesar das diferencias de coñecemento dos estudantes enquisados ao inicio de cada ano escolar, obsérvase que logo da capacitación se observa unha mellora no recoñecemento dos senais de seguridade por parte da grande maioría dos enquisados, coa perspectiva de reducir así os accidentes coa minimización dos impactos ambientais.

O cultivo do mexillón é a maior produción de Acuicultura de España e unha das máis importantes de Europa. Galicia é a segunda produtora mundial, xerando un residuo de cuncha de mexillón de unhas 90.000 toneladas anuais. O destino deste excedente non está clarificado, e o paradoiro do mesmo data dunha sustentabilidade insuficiente. O presente proxecto propón a investigación sobre a problemática ambiental que xeran as cunchas de mexillón, enfocado en indagar cales son as saídas actuais deste subproduto na nosa comunidade. Verase tamén cales son os posibles usos e potencialidades dende diferentes ámbitos de acción, no que gaña protagonismo o sector da construción. A información obtida da paso a entrar na Educación Ambiental como ferramenta multidisciplinar para promover o coñecemento, a concienciación e a responsabilidade ecolóxica na sociedade, incorporando nas accións unha visión de cambio, desenvolvemento e conservación do medio ambiente máis próximo. Ante o descoñecemento do problema a nivel global e o silencio administrativo, a unión da comunidade como parte activa do proceso de cambio sería unha das chaves para reducir e valorizar as cunchas de mexillón que están xerando un impacto negativo no noso contorno.

A pandemia do virus Corona Covid-19 é unha chamada de atención planetaria da Terra á humanidade.
Lémbranos que somos un coa Terra, non estamos separados dela, que non somos os seus donos, donos e conquistadores, nin que somos superiores a outras especies, como o dogma antropocéntrico que nos queren facer crer.
A pandemia lémbranos que violamos os dereitos da Terra e de todas as súas especies pola nosa conta e risco e que sería prudente que considerásemos o coñecemento ancestral e a sabedoría dos pobos indíxenas, gardiáns da Terra ao longo do tempo, cuxos o profundo respecto pola Terra baséase na conciencia da interconectividade de toda a vida. Danar unha peza significa danar a totalidade.
Esta pandemia non é un “desastre natural”, do mesmo xeito que a crise de extinción de especies e os extremos climáticos non son “desastres naturais”. As epidemias de enfermidades emerxentes son antrópicas, causadas por actividades humanas.