Contenido principal del artículo

José Dopazo Entenza
Instituto da Lingua Galega / Universidade de Santiago de Compostela
España
Vol. 18 (2017), Artículos, Páginas 49-68
DOI: https://doi.org/10.17979/rgf.2017.18.0.3179
Publicado: dic. 12, 2017
Cómo citar

Resumen

La Illa de Ons, desde inicios del siglo XIX hasta su despoblación en la década de 1970, tuvo una importante comunidad de habla que desarrolló características y peculiaridades lingüísticas. Tras el éxodo de su población hacia las penínsulas más próximas (O Salnés y O Morrazo), las personas más jóvenes presentaron una mayor permeabilidad con las hablas de los lugares de destino. Las últimas generaciones son las que más influencia han tenido, tanto del ambiente en el que viven como del estándar del gallego y del castellano. El modelo de tiempo aparente permite aproximarse al cambio de la comunidad de habla de la Illa de Ons a través de tres generaciones para describir as fricativas que emplean sus hablantes (apical, laminal e interdental), así como las dependencias que muestren de las variables sexo, nivel de estudios, lengua y nivel socioeconómico. Para tal fin cuento con 24 grabaciones transcriptas con un total de 32 informantes. Lo que se observa es que la primera de las generaciones presenta siempre seseo, alternando entre apical y laminal (con predominancia de este último). La segunda tiene una mayor vacilación en cuanto a la presencia o no del seseo, siendo el apical el que más apariciones muestra dentro de esta modalidad. Por último, la tercera de las generaciones presenta mayoritariamente la fricativa interdental; por tanto, no hay a penas casos de seseo y, en caso de que lo empleen, es de tipo apical.

Descargas

Los datos de descargas todavía no están disponibles.

Métricas

Cargando métricas ...

Detalles del artículo

Citas

Dopazo Entenza, José Manuel (2013). Patrimonio lingüístico e cultural da Illa de Ons: textos e estudo. Inédito (tese de licenciatura). Universidade de Santiago de Compostela: Facultade de Filoloxía.

Fernández Rei, Francisco / Hermida Gulías, Carme (2003). A nosa fala. Bloques e áreas lingüísticas do galego. Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega. Dispoñible en http://www.consellodacultura.org/arquivos/asg/anosafala.php (Consultado: 08/09/16).

Fernández Rei, Francisco (dir.) (2010-). Arquivo do Galego Oral. Santiago de Compostela: Instituto da Lingua Galega. Dispoñible en http://ilg.usc.es/ago/ (Consultado: 13/09/2013).

Fernández Rei, Francisco (1990). Dialectoloxía da lingua galega. Vigo: Xerais.

González González, Manuel (1991). “Subsistemas de sibilantes no galego actual”. En Kremer, Dieter (coord.), Actes du XVIIIe Congrès International de Linguistique et de Philologie Romanes. Tomo III. 531-548. Tübingen: Max Niemeyer.

González González, Manuel (2005). “Seseo, un término poco adecuado para la descripción de la realidad plurisistemática de la lengua gallega”, en Hernández Alonso, C. (coord.) Filología y lingüística. Estudios ofrecidos a Antonio Quilis. Vol. I. 253-261. Valladolid: Universidad de Valladolid.

Lorenzo Vázquez, Ramón (1993). “Algunhas consideracións sobre a evolución do sistema consonántico do galego medieval ó moderno”, en Kabatek, J. / Schönberger, A. (coords.) Sprache, Literatur und Galiciens. 13-26. Frankfut: Domus Editoria Europaea.

Maia, Clarinda de Azevedo (1988). “Antecedentes medievais do seseo galego” en Pedro Pereira (coord,) et alii, Homenaje a Alonso Zamora Vicente. Vol. I. 33-43. Madrid: Castalia.

Monteagudo Romero, Henrique (2004). “Do uso á norma, da norma ao uso (variación sociolingüística e estandarización no idioma galego)”, en R. Álvarez & H. Monteagudo (eds.), Norma lingüística e variación. Santiago de Compostela: Instituto da Lingua Galega / Consello da Cultura Galega, 377-436.

Heap, David (2003-2007). Atlas lingüístico de la Península Ibérica. ALPI serchable database. London: University of Western Ontario. Dispoñible en http://westernlinguistics.ca/alpi/db_login.php (Consultado: 08/09/16).

Labraña Barreiro, Sabela (2014). “Parámetros acústicos dos sons fricativos da lingua galega”, en Estudios de Fonética Experimental. Núm. XXIII. 203-243. Barcelona: Universidad de Barcelona.

Rodríguez Álvarez, Xosé Antonio (2002). “Descrición acústica das sibilantes no concello de Cangas do Morrazo”, en Constantino García (dir.) Cadernos de lingua. Núm. 24. 93-110. A Coruña: Real Academia Galega.

Santamarina Fernández, Antón / Fernández Rei, Francisco / González González, Manuel (1999). Atlas Lingüístico Galego. Volume III: Fonética. A Coruña: Fundación Pedro Barrié de la Maza.

Sousa Fernández, Xulio César (2007). “Xeolingüística e cambio lingüístico: gheada e seseo no ALPI e no ALGA” en María Iliescu (ed.) Actes du XVe Congrès International de Linguistique et de Philologie Romanes. Tomo IV. 257-267. Innsbruck: De Gruyter.

Vidal Figueroa, Tiago (1993). “Proposta descritiva das consoantes fricativas alveolares dos dialectos galegos”, en Cadernos de lingua. Núm. 7. 5-26. A Coruña: Real Academia Galega.

Zamora Vicente, Alonso (1986). Estudios de dialectología hispánica. Anexo 25 de Verba. Santiago de Compostela: Universidade de Santiago de Compostela. Dispoñible en

http://bib.cervantesvirtual.com/servlet/SirveObras/02448064100804728500080/index.htm (Consultado: 08/09/16).