Tipos de marcadores discursivos no galego oral e escrito
Contido principal do artigo
Resumo
No capítulo introdutorio defínese, caracterízase e delimítase o concepto de marcador do discurso e faise unha sucinta mención ao estado da arte no relativo ao estudo dos marcadores do discurso en galego e aos problemas de interferencia que tales unidades presentan; tamén se estabelecen uns criterios de clasificación. Nos demais capítulos estúdase singularizadamente cada un dos cinco tipos de marcadores do discurso previamente fixados (estruturadores da información, conectores, reformuladores, operadores discursivos e marcadores de control de contacto), coas funcións e características propias de cada un. Tamén se achega exemplificación tirada dun corpus de textos orais e escritos.
Palabras clave:
Descargas
Métricas
Detalles do artigo
Citas
Álvarez, Rosario, & Xove, Xosé (2002). Gramática da Lingua Galega. Vigo: Galaxia.
Álvarez, Rosario, Regueira, Xosé Luís, & Monteagudo, Henrique (1986). Gramática Galega. Vigo: Galaxia.
Carballo Calero, Ricardo (1979). Gramática elemental del gallego común (7.ª edición). Vigo: Galaxia.
Cestero Mancera, Ana María, & Moreno Fernández, Francisco (2008). “Usos y funciones de vale y ¡venga! en el habla de Madrid”, Boletín de Lingüística, XX/29, 65-84.
Domínguez Portela, Soraya (2006). “Pois: dende a conxunción ó marcador discursivo”, Cadernos de Lingua, 28, 145-173.
Domínguez Portela, Soraya (2008). “Olla e mira, dous marcadores discursivos en tres linguas: portugués, galego e español”, Cadernos de Lingua, 30, 27-73.
Domínguez Portela, Soraya (2009). “O marcador discursivo bueno na lingua galega: valores e alternativas”. En Rei-Doval, Gabriel (ed.), A lingüística galega desde alén mar, 109-113. Santiago de Compostela: Universidade.
Fernández Salgado, Xosé Antonio (1992). “Actos de reformulación conversacional: a corrección”, Cadernos de Lingua, 6, 65-76.
Fraser, Bruce (1990). “An approach to discourse markers”, Journal of Pragmatics, 14, 383-395.
Fraser, Bruce (1999). “What are discourse markers?”, Journal of Pragmatics, 31, 931-952.
Freixeiro Mato, Xosé Ramón (2003). Gramática da Lingua Galega IV. Gramática do texto. Vigo: A Nosa Terra.
Freixeiro Mato, Xosé Ramón (2005a). Os marcadores discursivos. Conectores contraargumentativos no galego escrito. Monografía 6 da Revista Galega de Filoloxía. A Coruña: Departamento de Galego-Portugués, Francés e Lingüística da Universidade da Coruña.
Freixeiro Mato, Xosé Ramón (2005b). “Mudanzas e interferencia no sistema de conectores concesivos do galego escrito moderno”, Revista Galega de Filoloxía, 6, 169-180.
Freixeiro Mato, Xosé Ramón (2005c). “Non obstante, sen embargo, nembargante(s) e outros adverbios conectores do galego escrito. Perspectiva diacrónica e uso actual”, Verba, 32, 247-274.
Freixeiro Mato, Xosé Ramón (2005d). “O uso dos conectores contraargumentativos mais, pero, pro e porén no galego escrito actual en confronto co galego-portugués medieval”. En Rio-Torto, Graça Moura, Figueiredo, Olívia Maria, & Silva, Fátima (eds.), Estudos em Homenagem ao Professor Doutor Mário Vilela, vol. 2, 901-913. Porto: Faculdade de Letras da Universidade do Porto.
Freixeiro Mato, Xosé Ramón (2008). “Perspectiva diacrónica e uso actual de alguns conectores de preferência e de contraste em galego(-português)”, Estudos Linguísticos / Linguistic Studies, 2, 77-98.
Freixeiro Mato, Xosé Ramón (2010). “O castelanismo bueno en galego”. En Sánchez Palomino, María Dolores (ed.), Lexicografía galega e portuguesa, 143-159. Anexo 13 da Revista de Lexicografía. A Coruña: Universidade da Coruña.
Freixeiro Mato, Xosé Ramón (2012). “Locucións conectoras consecutivas de carácter parentético no galego moderno e contemporáneo”. En Petrov, Peter, Sousa, Pedro Quintino de, López-Iglésias Samartim, Roberto, & Torres Feijó, Elias J. (eds.), Avanços em Ciências da Linguagem, 411-428. Santiago de Compostela / Faro: AIL / Através Editora.
Freixeiro Mato, Xosé Ramón (2013). “Conectores consecutivos en galego-portugués: da época medieval á actualidade”. En Casanova Herrero, Emili, & Calvo Rigual, Cesáreo (eds.), Actas del XXVI Congreso Internacional de Lingüística y de Filología Románicas. Valencia 2010, vol. 5, 437-448. Frankfurt / Berlin:
De Gruyter.
Fuentes Rodríguez, Catalina (1998a). La sintaxis de los relacionantes supraoracionales. Madrid: Arco Libros.
Fuentes Rodríguez, Catalina (1998b). Las construcciones adversativas. Madrid: Arco Libros.
García Represas, Delio (1992). “A afirmación”, Cadernos de Lingua, 6, 47-64.
Hagège, Claude (2000). Halte à la mort des langues. Paris: Odile Jacob.
Marques, Maria Aldina (2002). “Conectores fáticos e construção da relação interlocutiva”. En Duarte, Isabel Margarida, Barbosa, Joaquim, Matos, Sérgio, & Hüsgen, Thomas (eds.), Encontro Comemorativo dos 25 anos do Centro de Linguística da Universidade do Porto, vol. 2, 31-39. Porto: Centro de Linguística da Universidade do Porto.
Martín Zorraquino, María Antonia (1998). “Los marcadores del discurso desde el punto de vista gramatical”. En Martín Zorraquino, María Antonia, & Montolío Durán, Estrella (eds.), Los marcadores del discurso. Teoría y análisis, 19-53. Madrid: Arco Libros.
Martín Zorraquino, María Antonia, & Portolés Lázaro, José (1999). “Los marcadores del discurso”. En Bosque, Ignacio, & Demonte, Violeta (eds.), Gramática descriptiva de la lengua española, vol. 3, 4051-4213. Madrid: Espasa Calpe.
Montolío Durán, Estrella (1998). “La teoría de la relevancia y el estudio de los marcadores discursivos”. En Martín Zorraquino, María Antonia, & Montolío Durán, Estrella (eds.), Los marcadores del discurso. Teoría y análisis, 93-119. Madrid: Arco Libros.
Montolío Durán, Estrella (2001). Conectores de la lengua escrita. Barcelona: Ariel.
Parga Valiña, Edelmira María (1999). “A interferencia lingüística no galego oral”. En Álvarez, Rosario, & Vilavedra, Dolores (eds.), Cinguidos por unha arela común. Homenaxe ó profesor Xesús Alonso Montero, vol. 1, 789-808. Santiago de Compostela: Universidade de Santiago de Compostela.
Pons Bordería, Salvador (1998). Conexión y conectores. Estudio de su relación en el registro informal de la lengua. Anejo XXVII de Cuadernos de Filología. València: Universitat de València.
Portolés, José (1998). “Dos pares de marcadores del discurso: en cambio y por el contrario, en cualquier caso y en todo caso”. En Martín Zorraquino, María Antonia, & Montolío Durán, Estrella (eds.), Los marcadores del discurso: teoría y análisis, 243-264. Madrid: Arco Libros.
Portolés, José (2001). Marcadores del discurso. Barcelona: Ariel.
Rodís Martínez, María Xesús (1997). “Procesos de exemplificación no discurso”, Cadernos de Lingua, 15, 119-140.
Rodrigues, Isabel Maria Galhano (1998). Sinais Conversacionais de Alternância de Vez. Porto: Granito.
Rodrigues, Isabel Maria Galhano (2004). “Sinais verbais e não-verbais na estruturação do discurso - apartes”. En Oliveira, Fátima, & Duarte, Isabel Margarida (eds.), Da Língua e do Discurso, 579-600. Porto: Campo das Letras.
Romero Trillo, Jesús (1997). “Your attention, please: Pragmatic mechanisms to obtain the addressee’s attention in English and Spanish conversations”, Journal of Pragmatics, 28, 205-221.
Rouchota, Villy (1998). “Procedural Meaning and Parenthetical Discourse Markers”. En Jucker, Andreas H., & Ziv, Yael (eds.), Discourse Markers. Descriptions and Theory, 97-126. Amsterdam: John Benjamins.
Saco Arce, Juan Antonio (1868). Gramática gallega. Lugo: Imprenta de Soto Freire.
Sánchez Rei, Xosé Manuel (2011). Lingua galega e variación dialectal. Ames: Laiovento.
Schourup, Lawrence (1999). “Discourse markers”, Lingua, 107, 227-265.
Schwenter, Scott A. (2000). “Lo relativo y lo absurdo de las partículas escalares incluso y hasta”, Oralia, 3, 169-197.
Scotti-Rosin, Michael (1984). “Fórmulas interlocutórias no texto português”. En Carvalho, José G. Herculano de, & Schmidt-Radefeldt, Jürgen (eds.), Estudos de Linguística Portuguesa, 195-212. Coimbra: Coimbra Editora.
Silva, Giselle M. de Oliveira, & Macedo, Alzira Tavares de (1992). “Discourse markers in the spoken Portuguese of Rio de Janeiro”, Language Variation and Change, 4, 235-249.
Vázquez Veiga, Nancy, & Fernández Bernárdez, Cristina (1996). “Un caso de interferencia lingüística: la forma y luego en el castellano de Galicia”. En Casado, Manuel, Freire, Antonio, López, José Eduardo, & Pérez, José Ignacio (eds.), Scripta Philologica in memoriam Manuel Taboada Cid, vol. 2, 715-735. A Coruña: Universidade da Coruña.
Watts, Richard J. (1989). “Taking the pitcher to the ‘well’: Native speakers’ perception of their use of discourse markers in conversation”, Journal of Pragmatics, 13, 203-237.
Zwicky, Arnold M. (1985): “Clitics and particles”, Language, 61, 283-305.
Fontes documentais
AGO = Fernández Rei, Francisco (dir.). Arquivo do Galego Oral, http://ilg.usc.es/ago/.
Amado, OPV = Amado Carballo, Luís (1982). Obras en prosa e verso. Vigo: Castrelos.
ANF = Fernández Rei, Francisco, & Hermida Gulías, Carme (eds.) (1996). A nosa fala. Bloques e áreas lingüísticas do galego. Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega.
ANT = A Nosa Terra. Vigo: Promocións Culturais Galegas.
Blanco-Amor, XL = Blanco-Amor, Eduardo (1976). Xente ao lonxe. Vigo: Galaxia.
Borrazás, CR = Borrazás, Xurxo (1998): Criminal. Santiago de Compostela: Sotelo Blanco.
Brañegos = Carnero, María Ofelia, Cuba, Xoán Ramiro, Reigosa, Antonio, & Salvador, María Mercedes (eds.) (2004). Da fala dos brañegos. Literatura oral do Concello de Abadín. Lugo: Deputación Provincial.
Calveiro, SE = Calveiro, Marcos (2010). Settecento. Vigo: Xerais.
Carvalho, SC = Carvalho Calero, Ricardo (1987): Scórpio. Barcelona: Sotelo Blanco.
Castelao, VE = Rodríguez Castelao, Alfonso (1953). Os vellos non deben de namorarse. Vigo: Galaxia.
DA = (1836) Diálogo en la Alameda de Santiago entre Cristovo, Farruco, Bartolo e Freitoso. Santiago: Imprenta de J. Núñez Castaño.
Dieste, AFV = Dieste, Rafael (1958). A fiestra valdeira. Comedia de remate ledo en tres lances, o derradeiro c’un respiro. Buenos Aires: Citania.
F. Paz, VG = Fernández Paz, Agustín (2014). A viaxe de Gagarin. Vigo: Xerais.
G. Barros, CT = García Barros, Manuel (1952). Contiños da Terra. Buenos Aires: Talleres Caporaletti Hnos.
Gonsar, CTS = Gonsar, Camilo (1980). Cara a Times Square. Vigo: Galaxia.
LVG = La Voz de Galicia, A Coruña.
Polavila = Carnero, María Ofelia, Cuba, Xoán Ramiro, Reigosa, Antonio, & Salvador, María Mercedes (eds.) (2004): Polavila na Pontenova. Lendas, contos e romances (2.ª edición). Lugo: Deputación Provincial.
SG = Sermos Galiza. O semanario coa información precisa, Santiago de Compostela.
TM = O Tío Marcos d’a Portela. Parrafeos c’o pobo gallego, Ourense.
Toro, CD = Toro, Suso de (1984). Caixón desastre. Santiago de Compostela: Universidade de Santiago de Compostela.