Levar os buzzfeed ás aulas de literatura: listas e canon literario para a mediación lingüística no ámbito do Portugués como Lingua Estranxeira
Contido principal do artigo
Resumo
A partir da crenza de que o texto literario se inscribe na memoria cultural dun determinado colectivo, nomeadamente a través do ensino do canon, consideramos que unha das maneiras de tornar relevante a disciplina radica na explicitación da relevancia que ese ten no imaxinario cultural luso, tanto de maneira tradicional, a través dos libros e da lectura, como doutros modos de existencia que, no presente traballo, inscribiremos nun funcionamento posliterario.
Partindo desta consideración, transferimos o carácter de elenco da configuración canónica da historia da literatura para unha actividade en que o buzzfeed se constitúe na ferramenta textual tanto para estudar sobre autores portugueses e a súa relevancia, como para comunicar en lingua portuguesa o coñecemento adquirido.
Coa presentación da actividade e a súa fundamentación teórica, esperamos contribuír para unha perspectiva didáctica non só produtiva, mais incontornábel á luz do desenvolvemento da mediación e da competencia pluricultural como elementos esenciais na aprendizaxe das linguas e culturas estranxeiras.
Palabras chave
Detalles do artigo
Referencias
Bayard, Pierre (2007). Comment parler des livres que l’on n’a pas lus? Paris: Éditions de Minuit.
Beacco, Jean-Claude, Byram, Michael, Cavalli, Marisa, Coste, Daniel, Cuenat, Mirjam Egli, Goullier, Francis, & Panthier, Johanna (2016). Guide for the development and implementation of curricula for plurilingual and intercultural education. Estrasburgo: Council of Europe Publishing.
Bernardes, José Cardoso (2011). “Os estudos literários na universidade”. Em Silva, João Amadeu, Martins, Cândido Oliveira, Gonçalves, Miguel (orgs.), Pensar a Liter@tura no século XXI, 27-52. Braga: Publicações da Faculdade de Filosofia & Universidade Católica Portuguesa.
Bernardes, José Cardoso, & Mateus, Rui Afonso (2013). Literatura e ensino de português. Lisboa: Fundação Francisco Manuel dos Santos.
Billig, Michael (1995). Banal Nationalism. London: SAGE.
Buescu, Helena Carvalhão (2013). “Literatura, cânone e ensino”. Em Buescu, Helena Carvalhão, Experiência do Incomum e Boa Vizinhança. Literatura Comparada e Literatura-Mundo, 140-165. Porto: Porto Editora.
Calvino, Italo (1995). Perché leggere i classici. Em Calvino, Italo, Saggi (1945-1985). A cura de Mario Barenghi, 1816-1824. Milano: Arnoldo Mondadori Editore.
Candelier, Michel, Camilleri-Grima, Antoinette, Castellotti, Véronique, de Pietro, Jean-François, Lőrincz, Ildikó, Meißner, Franz-Joseph, Noguerol, Artur, & Schröder-Sura, Anna (2012). Framework of Reference for Pluralistic Approaches to Languages and Cultures. Estrasburgo: Council of Europe Publishing.
Conselho da Europa (2001). Quadro Europeu Comum de Referência para as Línguas. Lisboa: Edições ASA. Disponível em: https://www.dge.mec.pt/sites/default/files/Basico/Documentos/quadro_europeu_comum_referencia.pdf (Consultado em 31.05.2022).
Council of Europe (2020). Common European Framework of Reference for Languages: Learning, teaching, assessment - Companion volume. Estrasburgo: Council of Europe Publishing. Disponível em: www.coe.int/lang-cefr (Consultado em 31.05.2022).
Coste, Daniel, Moore, Danièle, & Zarate, Geneviève (2009). Plurilingual and pluricultural competence. Estrasburgo: Language Policy Division, Council of Europe.
Eco, Umberto (2016). Il vertigine della lista. Milão: Bompiani.
Feijó, António M., Figueiredo, João R. & Tamen, Miguel (2021). O cânone. Lisboa: Fundação Cupertino de Miranda & Edições Tinta da China.
Gefen, Alexandre (2021). L’Idée de littérature. De l’art pour l’art aux écritures d’intervention. Paris: Corti.
Gusmão, Manuel (2011). Uma razão dialógica. Ensaios sobre literatura, a sua experiência do humano e a sua teoria. Lisboa: Edições Avante.
Kramsch, Claire J. (2006). “From Communicative Competence to Symbolic Competence”, The Modern Language Journal, 90/2, 249-252.
Kramsch, Claire J., & Kramsch, Olivier (2000). “The Avatars of Literature in Language Study”. The Modern Language Journal, 84/4, 553-573.
Lisboa, Eugénio (2021). Vamos ler. Um cânone para o leitor relutante. Lisboa: Guerra & Paz.
Lucas, Margarida, & Moreira, António (2018). DigCompEdu: quadro europeu de competência digital para educadores. Aveiro: Universidade de Aveiro. Disponível em: https://erte.dge.mec.pt/noticias/digcompedu-quadro-europeu-de-competencia-digital-para-educadores
Ludmer, Josefina (2010). Aquí América Latina. Una especulación (Latin America Speaking. Speculations). Buenos Aires: Eterna Cadencia Editora.
Maingueneau, Dominique (2006). Contre Saint-Proust ou la fin de la Littérature. Paris: Belin.
Ogando González, Iolanda (2019). “A literatura nas aulas de PLE para aprender e comunicar sobre a memoria cultural portuguesa”, Diacrítica, 32/2, 211-237. Disponível em https://doi.org/10.21814/diacritica.438 (Consultado em 31.05.2022).
Parkinson, Brian, & Reid Thomas, Helen (2000). Teaching Literature in a Second Language. Edinburgh: Edinburgh University Press.
Pelletier, Kathe et al. (2022). 2022 Educause Horizon Report, Teaching and Learning Edition. Boulder, CO: Educause. Disponível em https://library.educause.edu/resources/2022/4/2022-educause-horizon-report-teaching-and-learning-edition (Consultado em 31.05.2022).
Poole, Steven (2013). “Top nine things you need to know about ‘listicles’”. The Guardian (12 novembro). Disponível em https://www.theguardian.com/books/2013/nov/12/listicles-articles-written-lists-steven-poole (Consultado em 31.05.2022).
Rita, Annabela (2014). Luz & Sombras do Cânone Literário. Lisboa: Esfera do Caos.
Rita, Annabela (2018). Do que não existe. Repensando o cânone literário. Lisboa: Manufactura.
Rita, Annabela (2019). Perfis & Molduras no Cânone Literário. Lisboa: Edições Esgotadas.
Rita, Annabela (2021). Sfumato & Cânone Literário. Na senda da identidade nacional. Lisboa: Ediçoes Esgotadas.
Santos Unamuno, Enrique (2018). “La literatura como patrimonio: del nation building al nation branding”, Tropelías. Revista de Teoría de la Literatura y Literatura Comparada, 4, 116-137. Disponível em https://doi.org/10.26754/ojs_tropelias/tropelias.201843067 (Consultado em 31.05.2022).
Santos Unamuno, Enrique (2022a). (Post)Literature and the Canon in an Age of Branding. [No prelo]
Santos Unamuno, Enrique (2022b). “Unamuno entre nation building y nation branding”. Disponível em: https://www.youtube.com/watch?v=kfl0mj0qkXk (consultado em 31.05.2022).
Sousa, Rodrigo (2015). Os escritores mais fixes de Portugal. Lisboa: Alêtheia Editores.
Vuorikari, Riina, Kluzer, Stefano, & Punie, Yves (2022). The Digital Competence Framework for Citizens with eight proficiency levels and examples of use (DIGCOMP 2.2.). Disponível em: https://publications.jrc.ec.europa.eu/repository/bitstream/JRC128415/JRC128415_01.pdf (Consultado em 31.05.2022).
Young, Liam Cole (2017). List Cultures. Knowledge and Poetics from Mesopotamia to Buzzfeed. Amsterdam: Amsterdam University Press. Disponível em https://doi.org/10.5117/9789462981102