Topónimos costeiros da ría de Cedeira
Contido principal do artigo
Resumo
No presente traballo recóllense e estúdanse cento trinta e tres topónimos pertencentes a un pequeno treito da costa galega, o comprendido pola ría de Cedeira. As denominacións foron recollidas directamente da fala dos mariñeiros da zona, con todas as súas variantes e tal como eles as empregan e pronuncian, sen aplicar, xa que logo, ningún criterio normativizador. O estudo divídese en dúas partes fundamentais: na primeira, de carácter puramente descritivo, rexístranse ortograficamente e en transcrición fonética os topónimos para sometelos a continuación a unha clasificación e análise morfolóxica, semántica e mesmo sociolingüística. E, finalmente, na segunda parte faise un estudo etimolóxico de cada un dos topónimos, distribuídos en tres estratos cronolóxico-lingüísticos diferentes: latinos anteriores á formación do galego, latino-medievais e romances, incluíndo nestes últimos non só os propiamente galegos, senón tamén os –máis recentes– traídos do castelán ou influenciados por el.
Palabras clave:
Descargas
Métricas
Detalles do artigo
Citas
ALT = Lewis, Ch. T. (1989) [1879]: A Latin Dictionary (Oxford: At The Clarendon Press).
Cabeza Quiles, F. (2000): Os nomes da terra. Topónimos galegos (Noia: Toxos Outos).
Cal Pardo, E. (1984): El monasterio de San Salvador de Pedroso en tierras de Trasancos (A Coruña: Diputación Provincial).
Celdrán, P. (2002): Diccionario de topónimos y gentilicios (Madrid: Espasa-Calpe).
CODOLGA = Véxase López Pereira, J. E., e outros (2006).
Coseriu, E. (1999): “Nuevos rumbos de la Toponomástica”, en Trapero, M. (ed.), Diccionario de toponimia canaria: 15-24 (Las Palmas de Gran Canaria).
Dávila Díaz, J. (1990) [reimpr. da ed. de 1931]: Geografía descriptiva de la comarca de Ortigueira (A Coruña: Diputación Provincial de La Coruña).
DCECH = Corominas, J. / Pascual, J. A. (1980-1991): Diccionario crítico-etimológico castellano e hispánico (Madrid: Gredos).
DD = Santamarina, A. (2003): Diccionario de diccionarios (A Coruña: Fundación Barrié de la Maza).
DEGC = Rodríguez González, E. (1958-61): Diccionario enciclopédico gallegocastellano. 3 vols. (Vigo: Galaxia).
DELE = (1853): Diccionario enciclopédico de la lengua española, con todas las vozes, frases, refranes y locuciones usadas en España y las Américas Españolas. Tomo I (Madrid: Imprenta y Librería de Gaspar y Roig).
DG = Ledo Cabido, B. (dir.) (2004): Dicionario de galego (Vigo: Ir Indo).
DGL = Feixó Cid, X. G.; Enríquez Rodríguez; X. M., e Rocamonde Gómez, R. (1986): Diccionario da lingua galega. 3 vols. (Vigo: Ir Indo).
DRAE = Véxase Real Academia Española (1899) e (1956, 2001).
DTG = Celdrán, P. (2002): Diccionario de topónimos y gentilicios (Madrid: Espasa- Calpe).
EGU = Enciclopedia Galega Universal (ed. 1999) (Vigo: Ir Indo).
Du Cange (1954): Glossarium Mediae et Infimae Latinitatis (Graz-Austria: Akademische Druck / U. Verlagsanstalt).
López Alsina, F. (1988): La ciudad de Santiago en la alta Edad Media (Santiago de Compostela: Ayuntamiento, Centro de Estudios Jacobeos, Museo Nacional de las Peregrinaciones).
López Ferreiro, A. (1883): Historia da Santa A. M. Iglesia de Santiago. Tomo I, ed. facs. 1983 (Santiago de Compostela: Sálvora).
López Pereira, J. E.; Couceiro Pérez, J. L.; Díaz de Bustamante, M.; López Alsina, F., e Rodríguez Prieto, Á. (2006): Corpus Documentale Latinum Gallaeciae (http://corpus.cirp.es/codolga).
Montero Díaz, S. (1935): Colección diplomática del Monasterio de S. Martín de Jubia (Santiago de Compostela).
Moralejo Laso, A. (1977): Toponimia gallega y leonesa (Santiago de Compostela: Pico Sacro).
Navaza Blanco, G. (2006): Fitotoponimia galega (A Coruña: Fundación Barrié de la Maza).
Porto Dapena, J. A. (1985): “Estudio toponímico del ayuntamiento gallego de Cedeira (España)”, en Thesaurus. Boletín del Instituto Caro y Cuervo, vol. XL: 508-532.
Porto Dapena, J. A. (2004a): “Os hidrónimos da ría de Cedeira”, Diario de Ferrol (28-3-2004).
Porto Dapena, J. A. (2004b): “Orónimos da ría de Cedeira”, Diario de Ferrol (6-6-2004).
Porto Dapena, J. A. (2004c): “O bon nome de As Sonreiras”, Diario de Ferrol (15-8-2004).
Porto Dapena, J. A. (2004d): “Os Marouzós de Cedeira”, Diario de Ferrol (21-11-2004).
Porto Dapena, J. A. (2004e): “¿Porto do Cabo ou Porto de Cabo?”, Diario de Ferrol (26-12-2004).
Porto Dapena, J. A. (2006): “¿Cedeira vén de cetárea?”, Diario de Ferrol (12-3-2006).
Porto Dapena, J. A. (2007): “Desbrozando o camiño de Cetaria a Cedeira”, A Javiota (inverno 2006-2007), 17: 5-11.
Poza, A. de (2003): Hydrographia (Salamanca: G. Herráez Cubino (ed.), Univ. de Salamanca)
Real Academia Española (1899): Diccionario de la lengua castellana (Madrid: Imprenta de los Sres. Hernando y compañía, 13ª ed.).
Real Academia Española (1956 e 2001): Diccionario de la lengua española (Madrid: Espasa-Calpe, 18ª e 21ª ed.).
Real Academia de la Historia (ed.) (1861): Ordenamiento de postura sen el Ayuntamiento de Jerez (Madrid: Real Academia de la Historia).
Rivas Quintas, E. (1982): Toponimia de Marín. Anexo 18 de Verba (Santiago de Compostela: Universidade de Santiago de Compostela).
Romaní Martínez, M. (1990): “Propiedades del Monasterio de Oseira”, Estudios Mindonienses, VI: 689-704.
Usero, R. (1987): “El hospital de ‘lazarados’ y la ermita de A Madalena”, Cedeira Fiestas, Agosto-1987: sen páx. Tamén en Estudios Mindonienses, XI (1995): 369-386.
Zerolo, E. (1895): Diccionario enciclopédico de la lengua castellana (Paris: Garnier hermanos).