A lingüística de Internet: máis un desafío para a gramática galega e a súa didáctica
Contido principal do artigo
Resumo
Unha vez superado o pánico moral que suscitaron inicialmente os distintos xéneros dixitais e o discurso electrónico entre a poboación en xeral e tamén entre o colectivo lingüista e o profesorado, convén reflexionarmos agora sobre os retos que a súa existencia formula para a disciplina lingüística e sobre as implicacións pedagóxicas deste fenómeno. Así, reflectiremos sobre a necesidade de que a tradición gramatical e o ensino comecen a distinguir e a aceptar como naturais distintos usos ou niveis de escrita para que a análise do discurso electrónico poida constituír un fin en si mesmo. En concreto, neste traballo afondaremos sobre todo naqueles aspectos que afectan de modo máis directo a gramática da lingua galega e a súa didáctica, que en moitos casos presenta elementos diferenciais derivados da situación sociolingüística en que se acha.
Palabras clave:
Descargas
Métricas
Detalles do artigo
Citas
Álvarez García, S. / Mosquera Castro, E. (2014): “Normalización del microtexto. Nuevos desafíos en PLN para el gallego “, Estudios Interlingüísticos 2, 11-26.
Álvarez Martínez, S. (2008): Interacciones sincrónicas escritas en línea y aprendizaje del español: caracterización, perspectivas y limitaciones. Tese de doutoramento. Universidade de Lleida. Dispoñíbel en http://www.galanet.eu/publication/fichiers/Alvarez2008_tesis.pdf [consult. 31.01.2015].
Álvarez, R. / Xove, X. (2002): Gramática da Lingua Galega (Vigo: Galaxia).
Bajtín, M. (1982): “El problema de los géneros discursivos”, en Bajtín, M. (coord.), Estética de la creación verbal, 248-293 (México: Siglo XXI).
Benedito, J. (2003): Dicionário da Internet e do Telemóvel (Lisboa: Centro Atlântico).
Baron, N. S. (1984): “Computer Mediated Communication as a force in language change”, Visible Language 18, 118-141.
Baron, N. S. (1998): “Letters by phone or speech by other means: The linguistics of email”, Language and Communication 18, 133-170.
Baron, N. S. (2000): Alphabet to email (London / New York: Routledge).
Baron, N. S. (2001): “Why Email Looks Like Speech. Proofreading, Pedagogy and Public Face”, en Aitchinson, J. / Lewis, D. (eds.), New Media Language, 102-113 (London: Routledge).
Baron, N. S. (2004): “See you online: Gender issues in college student use of instant messaging”, Journal of Language and Social Psychology 23 (4), 397-423.
Baron, N. S. (2008): Always on. Language in an Online and Mobile World (Oxford: Oxford University Press).
Belda Medina, J. R. (2003): El lenguaje de la informática e Internet y su traducción (Alicante: Universidad de Alicante).
Callón, C. (2012): Como falar e escribir en galego con corrección e fluidez (Vigo: Xerais).
Cassany, D. (2000): “De lo analógico a lo digital. El futuro de la enseñanza de la composición”, Revista Latinoamericana de Lectura 21.
Cassany, D. (2011): En_línia. Llegir i escriure a la xarxa (Barcelona: Graó).
Cassany, D. (2012): En_línea. Leer y escribir en la red (Barcelona: Anagrama).
Cassany, D. / Sala Quer, J. / Henández, C. (2008): “Escribir ‘al margen de la ley’: prácticas letradas vernáculas de adolescentes catalanes”, en 8º Congreso de Lingüística General (Madrid: Universidad Autónoma de Madrid) (25/28-6-2008). Dispoñíbel en http://www.lllf.uam.es/clg8/actas/pdf/paperCLG21.pdf [consult. 07.05.2015].
Costa Bravo, C. / Jiménez Gómez, J. J. / Vela Delfa, C. (2003): “Los textos electrónicos en la enseñanza de lenguas extranjeras”, Interlinguistica 14, 219-228.
Crystal, D. (2004): Language revolution (Cambridge: Polity).
Crystal, D. (2006): Language and the Internet (Cambridge; New York: Cambridge University Press).
Crystal, D. (2008). Txtng: The Gr8 Db8 (Oxford: Oxford University Press).
Crystal, D. (2011): Internet Linguistics: a student guide (Abingdon; Oxon; New York: Routledge).
Fairon, C. / Paumier, S. (2006): “A translated corpus of 30,000 French SMS”. International Conference on Language Resources and Evaluation. Dispoñíbel en http://tcts.fpms.ac.be/poleti-seminars/2011/tcts2011-beaufort-abstract.pdf [consult. 22.07.2014].
Fávero, L. L. / Koch, I. G. V. (1983): Linguística Textual: Introdução (São Paulo: Cortez).
Ferreiro, M. (dir.) (2014-): Glosario da poesía medieval profana galego-portuguesa. Universidade da Coruña. Dispoñíbel en http://glossa.gal [consult. 31.04.2015].
Feuba Wanji, E. (2009): “The Sociolinguistics of Mobile Phone SMS Usage in Camerron and Nigeria”, The International Journal of Language Society and Culture 28. Dispoñíbel en http://www.educ.utas.edu.au/users/tle/journal/issues/2009/28-3.pdf [consult. 16.12.2014].
Fiormonte, D. (2003): Scrittura e filologia nell’era digitale (Milano: Bollati Boringhieri Editore).
Fonseca, J. (1994): Pragmática Linguística – Introdução, teoría e descrição do Português (Porto: Porto Editora).
Freixeiro Mato, X. R. (2006): Gramática da lingua galega. I. Fonética e Fonoloxía. II Morfosintaxe. III Semántica. IV Gramática do texto (Vigo: A Nosa Terra).
Freixeiro Mato, X. R. (2009): Lingua de Calidade (Vigo: Xerais).
Freixeiro Mato, X. R. (2013): Estilística da lingua galega (Vigo: Xerais).
Gómez Guinovart, X. (2000): “Lingüística computacional”, en Ramallo, F. / Rei-Doval, G. / Rodríguez, X. P. (eds.), Manual de ciencias da linguaxe, 221-268 (Vigo: Xerais).
González González, M. / Santamarina Fernández, A. (coords.) (2004): Vocabulario Ortográfico da Lingua Galega (VOLGa) (A Coruña / Santiago de Compostela: Real Academia Galega / Instituto da Lingua Galega).
Hermida Gulías, C. (2004): Gramática práctica (Morfosintaxe) (Santiago de Compostela: Sotelo Blanco).
Herring, S. C. (1996a): “Posting in a different voice: Gender and ethics in CMC, en Ess, C. (ed.), Philosophical Perspectives on Computer-Mediated Communication, 115-145 (New York: Suny).
Herring, S. C. (1996b): “Linguistic and critical research on computers-mediated communication: Some ethical and scholarly considerations”, The Information Society 12 (2), 153-158.
Herring, S. C. (1999): “Interactional Coherence in CMC”, Journal of Computer-Mediated Communication 4 (4).
Herring, S. C. (2000): “Linguistic Approaches to Computer-Mediated Communication”, en I Jornada sobre Comunicacio Mediada per Ordinador en Catala. (Barcelona: Universidade de Barcelona). Dispoñíbel en http://www.ub.es/lincat/cmo-cat [consult. 11.01.2015].
Herring, S. C. (2001): “Computer-Mediated Discourse”, en Tannen, D. / Schiffrin, D. / Hamilton, H. (eds.), Handbook of Discourse Analysis, 612-634 (Oxford: Blackwell). Herring, S. C. (2002): “Computer-Mediated Communication in the Internet”, Annual Rewiev of Information Science and Technology 36,109-168.
Iglesias Álvarez, A. (2012): “Actitudes e prexuízos lingüísticos en Galicia. A súa influencia nos usos”, A letra miúda. Revista de Sociolingüística para o Ensino 1.
Kasesniemi, E. L. / Rautiainen, P. (2002): “Mobile culture of children and teenagers in Finland’, en Katz, J. E. / Aakhus, M. (eds.), Perceptual Contact: Mobile Communication, Private talk and Public Performance, 170-192 (Cambridge: Cambridge university Press).
Kiesler, S. / Siegel, J. / McGuire, T. (1984): “Social psychological aspects of computer-mediated communication”, American Psychologist 39, 1123-1134.
Koch, I. G. (2003): A inter-ação pela linguagem (São Paulo: Contexto).
Lopez Alonso, C. / Séré, A. (eds.) (2006): Nuevos géneros discursivos: los textos electrónicos. Monográfico 24 da Revista Estudios de Lingüìstica del Español.
López Viñas, X., & Lourenço Módia, C., & Moreda Leirado, M. (2010): Gramática práctica da lingua galega. Comunicación e expresión (A Coruña: Baia Edicións).
Marcuschi, L. A. (2001): Análise da Conversação (São Paulo: Ática).
Marques, M. A. (2011): “Argumentação e(m) Discursos”, en Duarte, I. M. / Figueiredo, O. (org.), Português, Língua e Ensino, 287-310 (Porto: Universidade do Porto).
Mateus, M. H. M. / Brito, A. M. / Duarte, I. / Hub Faria, I. (2003): Gramática da Língua Portuguesa (Lisboa: Caminho).
Mayans, J. (2000a): “El lenguaje de los chats. Entre la diversión y la subversión”, Revista iWorld 29, 42-50.
Mayans, J. (2000b): “Chats. Un nuevo lenguaje”, iWorld 31. Dispoñíbel en http://www.quadernsdigitals.net/articles/idg/chats.htm [Consult. 16.01.2015].
Mayans, J. (2000c): “Anonimato: el tesoro del internauta”, iWorld 31. Dispoñíbel en http://www.idg.es/iworld/articulo.asp?id=113043 [consult. 16.01.2015].
Mayans, J. (2001): “Género confuso: género chat”, Textos de la Cibersociedad 1. Dispoñíbel en http://cibersociedad.rediris.es/mayans/gc.htm [consult. 16.01.2015].
Mayans, J. (2002): “De la incorrección normativa en los chats”, Revista de investigación linguistica 2 (5), 101-116. Dispoñíbel en: http://www.cibersociedad.rediris.es/archivo/articulo.php?art=28 [consult. 15.04.2015].
Menéndez, F. (org.) (2004): Análise do discurso (Lisboa: Hugin).
Mosquera Castro, E. (2012): “Novos retos da Lingüística: as textualidades electrónicas. Consideracións sobre a escrita dos chats e das SMS”, LLJournal 7 (1).
Mosquera Castro, E. (2013a): “O discurso electrónico: a interacción comunicativa no contexto virtual”, Revista Galega de Filoloxía 14, 85-115.
Mosquera Castro, E. (2013b): “A escrita SMS desde a perspectiva dos seus utentes. Unha achega sobre a lingua galega”, Madrygal. Revista de Estudios Gallegos 16, 63-71.
Mosquera Castro, E. (2013c): Didáctica da lingua e novos soportes comunicativos (A Coruña: AS-PG).
Mosquera Castro, E. / Sánchez Rei, X. M. (2013): “Os factores socioculturais e tecnolóxicos como explicación para a variación lingüística: algunhas fenomenoloxías para o caso do galego”, Revista de Lenguas y Literaturas Catalana, Gallega y Vasca XVIII, 179-205.
Mosquera Castro, E. / Wellings, M. P. (2014): “Os códigos lingüísticos de rede e a paisaxe lingüística galega”, Estudos de Lingüística Galega 6, 173-197.
Oksman, V. / Turtianen, J. (2004): “Mobile communication as a social stage: Meanings ofmobile communication in everyday life among teenagers in Finland”, New media &Society 6 (3), 319-339.
Oliveira, F. / Duarte, I. M. (org.) (2004): Da Língua e do Discurso (Porto: Campo das Letras).
Ong, W. J. (1982): Orality and Literacy: The Technologizing of the Word (London: Methuen).
Parga Valiña, M. (2004): “A interferencia lingüística no galego oral”, en Álvarez, R. / Fernández Rei, F. / Santamarina, A. (eds.), A Lingua Galega: Historia e Actualidade. VOL. 1, 547-558 (Santiago de Compostela: Instituto da Lingua Galega / Consello da Cultura Galega).
Pazó Fernández, E. (2005): Dicionario Galego de Televisión (Santiago de Compostela: Xunta de Galicia).
Pérez Guerra, J. (1998): Introducción a la lingüística de corpus. Un ejercicio con herramientas informáticas aplicadas al análisis textual (Santiago de Compostela: Tórculo Edicións).
Plester, B. / Wood, C. / Bell, V. (2008): “Txt msg n school literacy: does mobile phone use adversely affect children’s attainment?”, Literacy 42, 137-144.
Plester, B. / Wood, C. / Joshi, P. (2009): “Exploring the relationship between children’s knowledge of text message abbreviations and school literacy outcomes”, British Journal of Developmental Psychology 27, 145-161.
Poole V. / Lloyd, J. (2001): Mnsjs d txt (Barcelona: Plaza y Janés).
RAG [Real Academia Galega] / ILG [Instituto da Lingua Galega] (2005): Normas ortográficas e morfolóxicas do idioma galego (A Coruña: Real Academia Galega).
Regueira, X. L. (2012): Oralidades: reflexións sobre a lingua falada no século XXI (A Coruña: Real Academia Galega).
Regueira, X. L. (2013): “Estándar oral e modelos de lingua”, A letra miúda. Revista de Sociolingüística para o Ensino 2.
Sánchez Rei, X. M. (2005): “Trazos xerais da tradición gramatical galega”, Revista Galega de Filoloxía 6, 93-121.
Sánchez Rei, X. M. (2011): Lingua galega e variación dialectal (Noia: Laiovento).
Santamarina, A. (2008): “O patrimonio oral”, en Fernández Rei, E. / Regueira, X. L. (eds.), Perspectivas sobre a oralidade, 325-350 (Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega).
Tascón, M. / Abad, M. (2011): Twittergrafía. El arte de la nueva escritura (Madrid: Catarata).
Teixeira, J. (2003): “O Q É Q É + IMPORTT N1 MSG? (Mensagens SMS e novos usos da escrita)”, Diacritica Serie Ciencias da Linguagem 17 (1), 387-405.
Teixeira, J. (2008): “Língua Portuguesa e as Novas Tecnologias de Comunicação: as dinâmicas da(s) escrita(s)”, Diacritica Serie Ciencias da Linguagem 22 (1), 107-127.
Thompson, D. (1988): “Interactive networking: creating bridges between speech, writing and composition”, Computers and Composition 5 (3), 2-27.
Thurlow, C. / Poff, M. (2013): “Text Messaging”, en Herring, S. C. / Stein, D. / Virtanen, T. (eds.), Handbook of the pragmatics of CMC, 163-190 (Berlín / New York: Mouton de Gruyter).
Torres i Vilatarsana, M. (2000): “Anàlisi del Discurs Mediatitzat per Ordenador”, en I Jornada sobre Comunicacio Mediatitzada per Ordinador en Catala (CMO-Cat). Dispoñíbel en http://www.ub.edu/lincat/cmo-cat/torres.htm [consult. 23.06.2015].
Torres i Vilatarsana, M. (2001a): “Funciones pragmáticas de los emoticonos en la comunicación mediada por ordenador”, Textos de la Cibersociedad 1. Dispoñíbel en http://cibersociedad.rediris.es/torres/pragma.htm [consult. 16.01.2015].
Torres i Vilatarsana, M. (2001b): “L’analyse du discours médiatisé par ordinateur: l’apport de la linguistique á la société de l’information”, en La Communication Mediatisee par Ordinateur: un carrefour de problematiques. 69o Congres de l’Association canadienne-francaise pour l’avancement des sciences. Université de Sherbrooke (15-16 maio). Dispoñíbel en http:// grm.uqam.ca/cmo2001/torres.html [consult. 16.01.2015].
Torres i Vilatarsana, M. (2004): “Aproximació a l’escriptura ideofonemàtica o netspeak català”, en II Congreso ONLINE del Observatorio para la CiberSociedad. Dispoñíbel en http://www.cibersociedad.net/congres2004/grups/fitxacom_publica2.php?grup=86&=es&id=671 [consult. 17.01.2015].
Vela Delfa, C. (2005): El Correo Electrónico: El nacimiento de un nuevo género. Tese de doutoramento: Universidad Complutense de Madrid. Dispoñíbel en http://www.galanet.eu/publication/fichiers/tesis_cristina_vela_delfa.pdf [consult. 05.05.2014].
Viana, V. / Tagnin, S. E. O. (orgs.) (2011): Corpora no ensino de línguas estrangeiras (São Paulo: HUB Editorial).
Yus, F. (2001): Ciberpragmática (Barcelona: Ariel).
Yus, F. (2010): Ciberpragmática 2.0. Nuevos usos del lenguaje en Internet (Barcelona: Ariel).