Língua galega e preconceito
Barra lateral do artigo
Contido principal do artigo
Resumo
Neste artigo define-se o preconceito em relação a outras noções afins, centrando-se o trabalho em seguida no estudo do preconceito linguístico como manifestação do racismo aplicado às línguas e aos seus falantes. Após uma aproximação aos preconceitos linguísticos no mundo desde uma perspetiva histórica e às tentativas de classificação a nível geral, estuda-se a sua génese e evolução na sociedade galega. A seguir, agrupam-se para análise os preconceitos relacionados com uma suposta falta de utilidade do galego, os que associam o mesmo ao atraso e à pobreza, os que consideram o seu uso como sinal de descortesia ou má educação, os que se referem a uma suposta imposição linguística, os relativos à caracterização pejorativa da língua e da competência dos falantes, e por último os que se referem ao galego como marca ideológica ou profissional.
Palavras-chave:
Downloads
##plugins.generic.paperbuzz.metrics##
Detalles do artigo
Referências
Allport, G. W. (1962): La naturaleza del prejuicio (Buenos Aires: EUDEBA).
Alvar, M. (1971): “Bilingüismo e integración”, Revista Española de Lingüística, 1/1, 25-57.
Baggioni, D. (2004): Linguas e nacións na Europa (Santiago de Compostela: Laiovento).
Bagno, M. (2001) [2000]: Dramática da língua portuguesa. Tradição gramatical, mídia & exclusão social (São Paulo: Loyola).
Bagno, M. (2003) [1999]: Preconceito lingüístico. O que é, como se faz (São Paulo: Loyola).
Bagno, M. (2005) [2003]: A norma oculta. Língua & poder na sociedade brasileira (São Paulo: Parábola).
Baker, C. (1992): Attitudes and Language (Clevedon: Multilingual Matters).
Calvet, L.-J. (1993): Lingüística e colonialismo. Pequeno tratado de Glotofaxia (Santiago de Compostela: Laiovento).
Caramés García, X. (1993): A imaxe de Galicia e os galegos na literatura castelá (Vigo: Galaxia).
Castelao, A. D. Rodríguez (1961): Sempre en Galiza (Buenos Aires: Edición “As Burgas”).
Costas, X. H. (2002): Guía das linguas de Europa (Santiago de Compostela: Edicións Positivas).
Crystal, D. (2000): Language Death (Cambridge: Cambridge University Press). Citado pola edición galega: A morte das linguas. Vigo, Galaxia, 2003.
Curros Enríquez, M. (1886): Aires da miña terra (Coruña: Latorre y Martínez Editores).
Dieste, R. (1971): A vontade de estilo na fala popular (Coruña: Ediciós do Castro).
Dieste, R. (1981): Antre a terra e o ceo (Sada / A Coruña: O Castro).
Fasold, R. W. (1996): La sociolingüística de la sociedad. Introducción a la sociolingüística (Madrid: Visor).
Fishman, J. (1997): O mantemento e o cambio de lingua coma campo de investigación. En Lynch. Documentos de trabajo, 7 (Valencia: Centro de Estudios sobre Comunicación Interlingüística e Intercultural).
Freixeiro Mato, X. R. (2002) [1997]: Lingua galega: normalidade e conflito (Santiago de Compostela: Laiovento).
Freixeiro Mato, X. R. (2006): Lingua, nación e identidade (Santiago de Compostela: Laiovento).
Garcia Negro, M. P. (1993): Sempre en Galego (Santiago de Compostela: Laiovento).
García Negro, M. P. (2009): De fala a lingua: un proceso inacabado (Santiago de Compostela: Laiovento).
González González, M. (dir.) (2003): O galego segundo a mocidade. Unha achega ás actitudes e discursos sociais baseada en técnicas experimentais e cualitativas (A Coruña: Real Academia Galega).
González González, M. (dir.) (2007): Mapa sociolingüístico de Galicia 2004. Vol. 1: Lingua inicial e competencia lingüística en Galicia (A Coruña: Real Academia Galega).
González González, M. (dir.) (2008): Mapa sociolingüístico de Galicia 2004. Vol. 2: Usos lingüísticos en Galicia (A Coruña: Real Academia Galega).
Iglesias Álvarez, A. (1999): “O poder explicativo e predictivo das actitudes lingüísticas”, Verba, 26: 273-307.
Iglesias Álvarez, A. (2003) [2002]: Falar galego: “No veo por qué”. Aproximación cualitativa á situación sociolingüística de Galicia (Vigo: Galaxia).
Iglesias Álvarez, A. (2007): “Os preconceptos lingüísticos segundo a idade”, en Méndez López, I. / Sánchez Pérez, A. (eds.), Lingua e Idade. III Xornadas sobre Lingua e Usos: 165-182 (A Coruña: Servizo de Publicacións da Universidade da Coruña).
Junyent, C. (1986): Les llengües d’Africa (Barcelona: Empúries).
Junyent, C. (1998): Contra la planificació. Una proposta ecológica (Barcelona: Empùries).
Kabatek, J. (2000): Os falantes como lingüistas. Tradición, innovación e interferencias no galego actual (Vigo: Xerais).
Labraña, S. (1999): “Prexuízos lingüísticos e identificación social”, en Álvarez, R. / Vilavedra, D. (coords.), Cinguidos por unha arela común: Homenaxe ó profesor Xesús Alonso Montero. Vol. 1: 519-532 (Santiago de Compostela: Universidade).
Lapesa, R. (1962) [1942]: Historia de la lengua española (Madrid: Escelicer).
Leite, M. Quadros (2008): Preconceito e intolerância na linguagem (São Paulo: Contexto).
Lodares, J. R. (2000): El paraíso políglota. Historias de lenguas en la España moderna contadas sin prejuicios (Madrid: Taurus).
López García, A. (2007): “La polisemia del término común aplicado a la lengua española”, en Schrader-Kniffki, M. / Morgenthaler García, L. (eds.), La Romania en interacción: entre historia, contacto y política: 571-590 (Madrid: Vervuert-Iberoamericana).
López García-Molins, A. (2008): “Cara ao plurilingüismo equitativo. Por unha política lingüística do Estado”, Grial, 179: 68-79.
Lorenzo Suárez, A. M. (2005): “Planificación lingüística de baixa intensidade: o caso galego”, Cadernos de Lingua, 27: 37-59.
Monteagudo, H. / Bouzada, X. M. (coords.) (2002): O proceso de normalización do idioma galego (1980-2000). Vol. 1. Política lingüística: análise e perspectivas (Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega).
Moreno Cabrera, J. C. (2006a) [2000]: La dignidad e igualdad de las lenguas. Crítica de la discriminación lingüística (Madrid: Alianza Editorial).
Moreno Cabrera, J. C. (2006b): De Babel a Pentecostés. Manifiesto plurilingüista (Barcelona: Horsori Editorial).
Moreno Cabrera, J. C. (2008): El nacionalismo lingüístico (Barcelona: Península).
Moure, T. (2005): Outro idioma é posible. Na procura dunha lingua para a humanidade (Vigo: Galaxia).
Moure, T. (2006): “É o inglés imprescindible para a investigación? A necesidade de recoñecermos o plurilingüismo”, en Servizo de Normalización Lingüística da Universidade da Coruña (ed.), Lingua e Investigación. II Xornadas sobre Lingua e Usos: 93-108 (A Coruña: Servizo de Publicacións da Universidade da Coruña).
Nettle, D. / Romaine, S. (2000): Vanishing voices. The extinction of the world’s languages (Oxford: University Press).
Ninyoles, R. L. (1997): Idioma i prejudici (València: Eliseu Climent).
Ninyoles, R. L. (2005): Idioma e poder social (Santiago de Compostela: Laiovento).
Núñez Singala, M. (2009): En galego, por que non? Contra os prexuízos e as simplificacións sobre a lingua galega (Vigo: Galaxia).
Phillipson, R. (1992): Linguistic Imperialism (Oxford: Oxford University Press).
Pintos, X. M. (1853): A Gaita Gallega tocada po lo gaiteiro, ou sea Carta de Cristus... (Pontevedra: Imprenta de José y Primitivo Vilas).
Rei-Doval, G. (2007): A lingua galega na cidade no século XX. Unha aproximación sociolingüística (Vigo: Xerais).
Roca, I. M. (1997): “On language death and language survival: the case of Galician”, en Fernández Salgado, B. (ed.), Proceedings of the 4th International Conference of Galician Studies / Actas do IV Congreso Internacional de Estudios Galegos. Vol. 1: 449-489 (Oxford: Oxford Centre for Galician Studies).
Rodríguez Alonso, M. (2004): O españolismo lingüístico (A Coruña: Espiral Maior).
Salvador, G. (1987): Lengua española y lenguas de España (Barcelona: Ariel).
Seminario de Sociolingüística (1994): Lingua inicial e competencia lingüística en Galicia (A Coruña: Real Academia Galega).
Seminario de Sociolingüística (1995): Usos lingüísticos en Galicia (A Coruña: Real Academia Galega).
Seminario de Sociolingüística (1996): Actitudes lingüísticas en Galicia (A Coruña: Real Academia Galega).
Sende, S. (2007): Made in Galiza (Vigo: Galaxia).
Seriot, P. (1984): “Pourquoi la langue russe est-elle grande?”, Essais sur le Discours Soviétique, 4: 57-89.
Skutnabb-Kangas, T. (2000): Linguistic Genocide in Education - or Worldwide Diversity and Human Rights? (London: Lawrence Erlbaum Associates).
Tuson, J. (1990): Mal de linguas. Arredor dos prexuícios lingüísticos. Trad. de Xulio C. Sousa (Vigo: Ir Indo).