Contido principal do artigo

  • Marta Mariño Mexuto
Marta Mariño Mexuto
España
https://orcid.org/0000-0002-9962-2488
Vol. 23 (2022), Artigos, Páxinas 57-73
DOI: https://doi.org/10.17979/rgf.2022.23.0.9111
Publicado: dec. 27, 2022
##submission.howToCite##

Resumo

Nos últimos tempos, as reescrituras mitolóxicas que tratan de introducir aspectos ideolóxicos opostos aos do mito tradicional son moi frecuentes. As reinterpretacións feministas son especialmente abundantes e, entre elas, a personaxe de Penélope resulta moi popular. Penélope ben se cansa de esperar por un Ulises en moitas ocasións mediocre, ben quere viaxar ela mesma ou opta por unha solución que non sacrifique a súa independencia. Mentres que Penélope se transforma en icona feminista, Helena de Troia, a personaxe que tradicionalmente representou o seu contrapunto, aínda non viu a súa imaxe rehabilitada. Neste aspecto, a literatura galega non é unha excepción: Penélope aparece na obra de autores relevantes, como Álvaro Cunqueiro, Xohana Torres ou mesmo Rosalía de Castro, que lle conceden un alto valor simbólico ou a transforman en dona do seu destino. Porén, as obras que inclúen a Helena son moito máis escasas e, nelas, a esposa de Menelao segue a representar a vaidade inextricablemente unida á beleza física.

Descargas

Os datos de descargas todavía non están dispoñibles.

Métricas

Cargando métricas ...

Detalles do artigo

Citas

Bassnett, Susan (1993). Comparative Literature. A Critical Introduction. Oxford: Blackwell.

Blanco, Carmen (2009). “Imaxes de mulleres na literatura galega: Penélopes de poetas. Rosalía Penélope, Xohana Penélope e Olga Penélope”. En González Paz, Carlos Andrés (ed.), As voces de Clío: a palabra e a memoria da muller na Galicia, 87-100. Santiago de Compostela / Madrid: Seminario de Estudios Gallegos Padre Sarmiento & Consejo Superior de Investigaciones Científicas.

Bornay, Erika (2004). Las hijas de Lilith. Madrid: Cátedra.

Caamaño, Begoña (2009). Circe ou o pracer do azul. Vigo: Galaxia.

Carvalho Calero, Ricardo (1980). Pretérito imperfeito (1927-1961). Sada - A Coruña: Ediciós do Castro.

Carvalho Calero, Ricardo (1989) [1986]. Cantigas de amigo e outros poemas (1980-1985). A Coruña: AGAL.

Castro, Rosalía de (2016) [1884]. En las orillas del Sar. Vigo: Xerais.

Castro, Rosalía de (2016) [1880]. Follas novas. Vigo: Xerais.

Cunqueiro, Álvaro (1987) [1969]. Un hombre que se parecía a Orestes. Barcelona: Destino.

Cunqueiro, Álvaro (1989) [1960]. Las mocedades de Ulises. Barcelona: Destino.

Cunqueiro, Álvaro (2011). Herba aquí e acolá. En Costas, Xosé-Henrique, & Castro Buerger, Iago (eds.), Dona do corpo delgado. Herba aquí e acolá e outros poemas. Poesía 1933-1981, 95-115. Vigo: Galaxia.

Dacosta, Marta (2003). As amantes de Hamlet. A Coruña: Espiral Maior.

Esteban Santos, Alicia (2006). “Esposas en guerra (Esposas del ciclo troyano). Heroínas de la mitología griega II”, Cuadernos de Filología Clásica. Estudios griegos e indoeuropeos, 16, 85-106.

Forcadela, Manuel (2009). “Un paso adiante e outro atrás”, “O texto destecido (novamente Penélope)”. En Sete leccións de poesía, 84-98, 99-117. A Coruña: Espiral Maior.

Fraga Iribarne, Ana (1998). De Criseida a Penélope. El camino hacia el patriarcado clásico. Madrid: horas y HORAS.

Garrido González, Ana (2020). Xohana Torres. Da viúva de vivo á muller navegante. Santiago de Compostela: Universidade de Santiago de Compostela.

González Delgado, Ramiro (2005). “Penélope se hace a la mar: la remitificación de una heroína”, Estudios Clásicos, 128, 7-2.

González Fernández, Helena (2005). Elas e o paraugas totalizador. Escritoras, xénero e nación. Vigo: Xerais.

González Fernández, Helena (2009). “La mujer que no es sólo metáfora de la nación. Lecturas de las viudas de vivos de Rosalía de Castro”, Lectora: Revista De Dones i Textualitat, 15, 99-115.

González Fernández, Helena (2012). “La ausencia y la espera de la mujer sola como afirmación en Rosalía de Castro y Xohana Torres”. En Arráez, J. L., & Peral, A. (coords.), Del instante a la eternidad: Exégesis sobre “la espera” en la escritura de mujeres, 93-110. Alicante: Universidad de Alicante.

Gorgias (2013). “Encomio de Helena”. En Los sofistas: testimonios y fragmentos, 192-199. Trad. de José Solana Dueso. Madrid: Alianza Editorial.

Grimal, Pierre (1984) [1951]. Diccionario de mitología griega y romana. Trad. de Francisco Payarols. Barcelona: Paidós.

Iglesias Feijoo, Luis (1990). “Introducción”. En Iglesias Feijoo, Luis (ed.), Antonio Buero Vallejo, La tejedora de sueños. Llegada de los dioses, 9-100. Madrid: Cátedra.

Lillo Redonet, Fernando (1997). “La temática homérica en la poesía gallega”, Cuadernos de Filología Clásica. Estudios griegos e indoeuropeos, 7, 263-286.

López, Aurora (1999). “Interpretaciones de Penélope desde el mundo clásico al nuestro”. En Álvarez Morán, María Consuelo, & Iglesias Montiel, Rosa María (coords.), Actas del Congreso Internacional Contemporaneidad de los clásicos en el umbral del tercer milenio, 329-338. Murcia: Universidad de Murcia.

Lorenzo Baleirón, Eusebio (1996). Gramática do silencio. Obra poética. A Coruña: Espiral Maior.

Lourenzo, Manuel (1987). Defensa de Helena. Ourense: Sotelo Blanco Edicións.

Lourenzo, Manuel (2006a). Illa (Contos troianos). Silleda - Pontevedra: Fervenza.

Lourenzo, Manuel (2006b). Menelao aflito (Contos troianos). Silleda - Pontevedra: Fervenza.

Lourenzo, Manuel (2010). “As troianas”. En Tres versións, 13-41. Santiago de Compostela: Laiovento.

Nicolás, Ramón (1994). Entrevistas con Álvaro Cunqueiro. Vigo: Nigra.

Otero, Antía (2003). O son da xordeira. A Coruña: Espiral Maior.

Palacios, Manuela (coord.) (2008). “Poetas irlandesas y gallegas contemporáneas: encuentros y desencuentros”. En Lourenzo Modia, M. J. (ed.), Proceedings 31st AEDEAN Conference, 43-52. A Coruña: Universidade da Coruña.

Pereiro, Lois (2011) [1995]. Poesía última de amor e enfermidade. En Acuña, Ana (ed.), Poesía completa, 99-199. Vigo: Xerais.

Piñeiro Pais, Laura (2015). “Circe y Penélope, la transfiguración del mito en Circe ou o pracer do azul de Begoña Caamaño”. Dispoñible en http://culturagalega.gal/album/docs/CCG_ig_album_Bcaamanho_pineiro_pais_laura.pdf (Consultado en 5.10.2022).

Rodríguez Fer, Claudio (1986). “O poema Penélope de Díaz Castro”. En Gil Hernández, António (coord.), Comentário de textos literarios, 141-153. Madrid: Alhena.

Romaní, Ana (1994). Das últimas mareas. Culleredo - A Coruña: Espiral Maior.

Sanjurjo Pedreira, Iria (2019. Recepción, interpretación e adaptación dos clásicos grecolatinos na literatura dramática galega. Tese de doutoramento. Dispoñible en https://www.academia.edu/49326864/Recepci%C3%B3n_interpretaci%C3%B3n_e_adaptaci%C3%B3n_dos_cl%C3%A1sicos_grecolatinos_na_literatura_dram%C3%A1tica_galega_Tese_de_doutoramento_2019_ (Consultado en 5.10.2022).

Saquero Suárez-Somonte, Pilar (2014). “Helena de Troya: una heroína controvertida”, Asparkía. Investigació feminista, 25, 113-126.

Stott, Rebecca (1992). The Fabrication of the Late-Victorian femme fatale: the kiss of death. London: Macmillan.

Torres, Xohana (2004) [1992]. Tempo de ría. En Rodríguez, Luciano (ed.), Poesía reunida (1957-2001), 233-293. Santiago de Compostela: P.E.N. Clube de Galicia.

Wolf, Naomi (2020) [1991]. El mito de la belleza. Trad. De Matilde Pérez. Madrid: Continta Me Tienes.