Contido principal do artigo

Miguel Pardellas Santiago
Universidade de Santiago de CompostelaGrupo SEPA
Espanha
https://orcid.org/0000-0001-5867-9480
Pablo Á. Meira Cartea
Universidade de Santiago de Compostela Grupo SEPA
Espanha
https://orcid.org/0000-0003-0194-7477
Lucía Iglesias da Cunha
Universidade de Santiago de Compostela Grupo SEPA
Espanha
https://orcid.org/0000-0003-2293-3760
Vol. 02 N.º 020 (2015), Educação ambiental, nas escolas e universidades, Páxinas 1171-1185
DOI: https://doi.org/10.17979/ams.2015.02.020.1663
Recibido: jun. 10, 2016 Publicado: dez. 14, 2015
Como Citar

Resumo

Do ponto de vista educacional, as iniciativas enquadradas no movimento das “cidades em transição” contêm os elementos necessários para serem consideradas uma metodologia válida para enfrentar os problemas das Mudanças Climáticas e do Pico Petrolífero através de uma dinâmica comunitária. Por outro lado, as universidades, como possíveis referências na busca de soluções para a crise ambiental, apesar das experiências de ambientalização promovidas nos últimos anos, estão longe de ser entidades de baixo impacto ambiental e há dúvidas sobre sua capacidade de formar profissionais cidadãos críticos. e comprometida com os desafios da crise ambiental. Neste contexto, foi desenvolvido um estudo de caso múltiplo que analisa numa perspectiva educacional-ambiental a experiência de três universidades em transição: a Universidade de Santiago de Compostela, a Universidade de Edimburgo e a Universidade do Minho. O objetivo é avaliar o potencial da metodologia de transição para superar um hipotético "teto de vidro" que impede a ambientalização das instituições universitárias. A análise constata a existência de um teto de vidro nas estratégias de ambientalização universitária, incapaz de subverter, mesmo por meio de metodologias inovadoras como as estruturas e dinâmicas de transição, acadêmicas, corporativas, organizacionais e culturais que tendem a reproduzir sua insustentabilidade.

Downloads

Não há dados estatísticos.

Detalles do artigo

Referências

ALBA, D. (2007). “Análisis de los procesos de gestión y educación para la sostenibilidad en las universidades públicas españolas”. En SUREDA, J. E CANO, L. (coords.), Tendencias de la Investigación en Educación Ambiental al desarrollo socioeducativo y comunitario. Madrid: Organismo Autónomo de Parques Nacionales. Ministerio de Medio Ambiente, pp. 197-215.

AZNAR MINGUET, P, MARTINEZ-AGUT, M.P., PALACIOS, B., PIÑEIRO, A. E ULL, A. (2011). “Introducing sustainability into university curricula: an indicator and baseline survey of the views of university teachers at the University of Valencia”. Environmental Education Research. Vol. 17, No. 2, pp.145-166.

BENAYAS, J. (2014). “Universidad y sostenibilidad. Reflexiones para un debate. ¿La universidad está liderando los cambios necesarios para que la sociedad se comprometa con un futuro más sostenible?”. Boletín Carpeta Informativa del CENEAM. Mayo. Disponible en: http://www.magrama.gob.es/es/ceneam/articulos-de-opinion/2014-05-Benayas_tcm7-326014.pdf.

BRANGWYN, B. E HOPKINS, R. (2009). Compendio de iniciativas de transición. Totnes: Transition Network.

COLLER, X. (2005). Estudio de casos. Cuadernos Metodológicos, núm 30. Madrid: Centro de Investigaciones Sociológicas.

CROFT´S, J. (2008). “Four stages that any project will go through”, en Hopkins, R.: The Transition Handbook. From oil dependency to local resiliencie. Totnes: Green Books. Appendix 2.

DEL RÍO, J. (2011). “En transición hacia un nuevo paradigma. La complejidad del mundo y sus límites”, en The Ecologist, núm. 45, pp. 15-18.

FERRER-BALAS, D., J. BRUNO, M. DE MINGO, E R. SANS (2004). “Advances in education transformation towards sustainable development at the Technical University of Catalonia, Barcelona”. International Journal of Sustainability in Higher Education, Vol. 5, No. 3, pp. 251-266.

GUNI (Ed.) (2012). Higher Education in the World 4. Higher Education´s Commitment to Sustainability: From Understanding to Action. Barcelona: GUNI,.

HERREMANS, I. E ALLWRIGHT, D.E. (2000). “Environmental management systems at North American universities: What drives good performance?”. International Journal of Sustainability in Higher Education, Vol. 1, No. 2, pp.168 - 181.

HOPKINS, R. (2008). The Transition Handbook. From oil dependency to local resiliencie. Totnes: Green Books.

HOPKINS, R. (2011). The Transition Companion. Totnes: Green Books.

IGLESIAS DA CUNHA, L. E PARDELLAS SANTIAGO, M. (coord.) (2008): Estratexias de Educación Ambiental. Modelos, experiencias e indicadores para a sostenibiliade local. Vigo: Eixo Atlántico do Noroeste Peninsular.

JUNYENT, M. E GELI DE CIURANA, A.M. (2008). “Education for sustainability in university studies: A model for reorienting the curriculum”. British Educational Research Journal, Vol. 34, No. 6, pp. 763-782.

LOZANO GARCÍA, F.J., G. GÁNDARA, O. PERNI, M. MANZANO E D.E. HERNÁNDEZ (2008). “Capacity building: A course of sustaibable development to educate de educators”. International Journal of Sustainability in Higher Education, Vol. 9, No. 3, pp. 257-281.

PARDELLAS, M., IGLESIAS, L. E MEIRA, P.A. (2013), “Iniciativas en Transición. Nuevos escenarios para una Educación Ambiental comunitaria”, Cuadernos de Pedagogía, No. 439, pp 53-55.

REBOLLO, O. (2007). O reto da participación cidadá nas políticas culturais. En Cruz, L. A cultura e a educación diante dos desafíos da participación social. Interea Foro 2007. A Coruña: Deputación provincial, pp.36-57

SHRIBERG, M. (2002). “Institutional assesment tools for sustainability in higher education: strengths, weaknesses and implications for practice and theory”. Higher Education Policy, No. 15, pp. 153-167.

STAKE, ROBERT E. (1998). Investigación con estudios de casos. Madrid: Morata.

SURIÑACH, R. (2008). “Volviendo a lo local”. Opcions, núm. 28, pp. 27-29.

TILBURY, D. (2012). “Higher Education for Sustainability: A Global Overview of Commitment and Progess”. En GUNI (Ed.). Higher Education in the World 4. Higher Education´s Commitment to Sustainability: From Understanding to Action. Barcelona. GUNI, pp.-18-27.

VELÁZQUEZ, L., MUNGIA, N., PLATT, A. E TADDEI, J. (2006). “Sustainable university: what can be the matter?”. Journal of Cleaner Production, No.14, pp. 810-819.

ZARZUELA, J. (2009). “El movimiento de transición”. Ecologista, núm. 61, pp. 24-26.