Contido principal do artigo

Teresa Franquesa
Concello de Barcelona. Comité de Comunicación e Educación da UICN
España
Vol. 27 Núm. 1 (2020), Marco teórico, Páxinas 21-78
DOI: https://doi.org/10.17979/ams.2020.27.1.6605
Recibido: xuño 15, 2020 Publicado: xuño 30, 2020
##submission.howToCite##

Resumo

Este artigo forma parte da 3.ª edición de “Natura, us o abús? Llibre Blanc (2018-2019)”, un traballo colectivo e construtivo, un referente no mundo da xestión e conservación do patrimonio natural catalán. A súa primeira edición (1976) foi un texto precursor, que puxo enriba as cuestións ambientais e podería ser considerado o primeiro gran diagnóstico ambiental do país. No momento da publicación da segunda edición (1988), a educación ambiental (EA) só se falaba dunha década en Catalunya. Nos últimos anos houbo unha gran expansión de EA e tamén unha notable evolución e diversificación. O texto trata de ofrecer unha visión necesariamente incompleta e non exhaustiva da EA catalá e da súa evolución nas tres últimas décadas. Introduce referencias ao contexto internacional e aos diferentes modelos de EA, fai un balance do traballo realizado en diferentes áreas e, como resultado, identifica sesenta retos que suxiren áreas de mellora e camiños a seguir.

Descargas

Os datos de descargas todavía non están dispoñibles.

Detalles do artigo

Citas

Alonso, Ainhoa; Oribe, Iraia; Borges, Cruz; Vila, Marta; Nohales, Gemma; Giavini, Michele (2017). Claves para conseguir los objetivos de prevención y reciclaje de residuos municipales: sistemas de recogida, educación ambiental y fiscalidad [en línia]. DEUSTO Social Impact Briefings 2. <https://www.researchgate.net/publication/329410397_Claves_para_conseguir_los_objetivos_de_prevencion_y_reciclaje_de_residuos_municipales_sistemas_de_recogida_educacion_ambiental_y_fiscalidad> [Consulta: 5 abril 2019]

Benayyas del Álamo, Javier; Marcén Albero, Carmelo; Alba Hidalgo, David; Gutiérrez Bastida, José Manuel (2017). Educación para la sostenibilidad en España [en liña]. Fundación Alternativas y Red Española para el Desarrollo Sostenible. Documento de Trabajo Opex, núm. 86/2017. <https://www.unirioja.es/servicios/os/pdf/Informe_Educacion_Sostenibilidad_Espana.pdf> [Consulta: 5 abril 2019]

Breiting, Soren (1994). Hacia un nuevo concepto de educación ambiental [en liña]. Carpeta Informativa del CENEAM, 1997. <https://www.miteco.gob.es/va/ceneam/articulos-de-opinion/1997soren-breiting_tcm39-163533.pdf> [Consulta: 5 abril 2019]

Breiting, Soren; Mayer, Michalea; Mogensen, Finn; Varga, Attila (2007). Educació per al desenvolupament sostenible. Tendències, divergències i criteris de qualitat. Barcelona: Graó: SCEA.

Calvo, Susana; Gutiérrez Pérez, José (2007). El espejismo de la educación ambiental. Madrid: Morata.

Diversos autores (1996). Seminarios permanentes de educación ambiental. Madrid: Ministerio de Medio Ambiente.

Diversos autores (2017). Educació ambiental: D’on venim? Cap on anem? Barcelona: Diputació de Barcelona.

Elias, Marina; Recasens, Josefina.; Sánchez-Gelabert, Albert; Crespo, Albert (2018). Informe de seguiment del treball de camp en el projecte d’avaluació de l’impacte del programa Agenda 21 Escolar (Escoles + Sostenibles). Barcelona: Universitat de Barcelona.

Franquesa, Teresa (2017). Sobre educació ambiental urbana. Una visió des de Barcelona, DIVERSOS AUTORS. Educació ambiental: D’on venim? Cap on anem?, p. 71-91 Barcelona: Diputació de Barcelona.

García, José Eduardo. (2002). Los problemas de la educación ambiental: ¿Es posible una educación ambiental integradora?, Investigación en la Escuela, núm. 46. <https://www.miteco.gob.es/gl/ceneam/articulos-de-opinion/2003_10garcia_tcm37-163639.pdf> [Consulta: 5 abril 2019]

Generalitat de Catalunya (2003). Estratègia catalana d’educació ambiental: una eina per a la comunicació i la participació: document marc. Barcelona: Departament de Medi Ambient.

Generalitat de Catalunya (2018). Pla estratègic 2019-2022 d’educació i voluntariat ambientals als parcs naturals de Catalunya. Barcelona: Departament de Medi Ambient.

Heras, Francisco (2006). La participación como instrumento de avance hacia la sostenibilidad. Barcelona: SCEA.

Hudson, Stewart J. (2001). «Challenges for Environmental Education: Issues and Ideas for the 21st Century». Bioscience, vol. 51.

Institució Catalana D’Historia Natural (1988). Natura, ús o abús? Llibre Blanc de la natura als Països Catalans (2a ed.). Barcelona: Barcino.

IUCN/UNEP/WWF (1980). Estrategia mundial para la conservación [en liña]. <https://portals.iucn.org/library/sites/library/files/documents/WCS-004-Es.pdf> [Consulta: 5 abril 2019]

Meira, Pablo Ángel (2003). El Prestige y el poder de la educación ambiental [en liña]. <http://ingurugelamontrealen.blogspot.com/2012/10/p-meira-2003-el-prestige-y-el-poder-de.html> [Consulta: 5 abril 2019]

Melero Bellmunt, Josep (2017). «L’educació ambiental a la Xarxa de Parcs Naturals, trenta-tres anys després. Situació actual i reptes de futur, en Diversos autores. Educació ambiental: D’on venim? Cap on anem? Barcelona: Diputació de Barcelona, p. 95-141.

Morin, Edgar (2011). La vía para el futuro de la humanidad. Barcelona: Paidós.

Oficina de Seguretat, Salut i Medi Ambient (2005). En camí cap a la sostenibilitat: Perfil ambiental de la Universitat de Barcelona. Barcelona: Universitat de Barcelona.

Palmer, Joy (1998). Environmental Education in the 21st Century: Theory, Practice, Progress and Promise. Londres: RoutledgeFalmer. 289 p.

Pindado, Fernando; Martí, Joel; Rebollo, Oscar (2002). Eines per a la participació ciutadana: Bases, mètodes i tècniques. Barcelona: Diputació de Barcelona.

Raworth, Kate (2012). Un espacio seguro y justo para la humanidad [en liña]. Oxfam. Documento de debate. <https://www-cdn.oxfam.org/s3fs-public/file_attachments/dp-espacio-seguro-justo-humanidad-130212-es_3.pdf> [Consulta: 5 abril 2019]

Robottom, Ian; Hart , Paul (1993). Research in environmental education: Engaging the debate. Geelong, Victoria: Deakin University Press.

Sauvé, Lucie (2004). Perspectivas curriculares para la formación de formadores en educación ambiental [en liña]. CENEAM. <https://www.miteco.gob.es/es/ceneam/articulos-de-opinion/2004_11sauve_tcm30-163438.pdf> [5 abril 2019]

Sauvé, Lucie (2005). «Uma cartografia das corrientes em educaçao ambiental». En Sato, Michelle; Carvalho, Isabel (ed.). Educação ambiental: Pesquisa e desafios. Porto Alegre: Artmed. Traducció al castellà: «Una cartografía de corrientes en educación ambiental» [en liña]. <http://www.ecominga.uqam.ca/PDF/BIBLIOGRAPHIE/GUIDE_LECTURE_3/1/2.Sauve.pdf> [Consulta: 5 abril 2019]

Saylan, Charlie; Blumstein, Daniel T. (2011). «The Failure of Environmental Education (and how to fix it)». Plos Biology, núm. 5.

Schools Council (1974). Project environment. Londres: Longman.

Sterling, Stephen; Cooper, Geoff (1992). In touch: environmental education for Europe. Surrey: WWF, Panda House.

Stevenson, Robert B. (2007). Schooling and environmental education: contradictions in purpose and practice [en liña]. Nova York: University of Buffalo. <https://www.geos.ed.ac.uk/~sallen/hamish/Stevenson%20(2007).%20Schooling%20and%20environmental%20education%20-%20contradictions%20in%20purpose%20and%20practice.pdf> [Consulta: 5 abril 2019]

Terradas, Jaume (1983). «Concepte i objectius de l’educació ambiental». Quaderns d’Ecologia Aplicada, núm. 6.

Terradas, Jaume (2017). «Educació ambiental: d’on venim, on anem. Una visió personal». En DIVERSOS AUTORES. Educació ambiental: D’on venim? Cap on anem? Barcelona: Diputació de Barcelona.

The Global Goals for Sustainable Development (2018) [en liña]. <https://www.globalgoals.org/> [Consulta: 5 abril 2019]

Tilbury, Daniella (1995). «Environmental Education for Sustainability: defining the new focus of environmental education in the 1990s» [en liña]. Environmental Education Research, núm. 1, p. 195-212. [Consulta: 5 abril 2019]

Tilbury, Daniella; Wortman, David. (2004). Engaging people in sustainability [en liña]. Commission on Education IUCN. <https://portals.iucn.org/library/sites/library/files/documents/2004-055.pdf> [Consulta: 5 abril 2019]

UICN/PNUMA/WWF (1992). Cuidem la Terra. Una estratègia per viure de manera sostenible. Barcelona: Generalitat de Catalunya. Departament de Medi Ambient.

UNESCO (2014a). Aichi-Nagoya_Declaration_EN.pdf [en liña]. <https://sustainabledevelopment.un.org/content/documents/5859Aichi-Nagoya_Declaration_EN.pdf> [Consulta: 5 abril 2019]

UNESCO (2014b). Shaping the Future We Want [en liña]. <https://sustainabledevelopment.un.org/content/documents/1682Shaping%20the%20future%20we%20want.pdf> [Consulta: 5 abril 2019]

UNESCO (2018a). Education for Sustainable Development [en liña]. <https://en.unesco.org/themes/education-sustainable-development/what-is-esd> [Consulta: 5 abril 2019]

UNESCO (2018b). UNESCO Global Action Programme on Education for Sustainable Development [en liña]. <http://unesdoc.unesco.org/images/0024/002462/246270e.pdf> [Consulta: 5 abril 2019]

WORLD COMMISSION ON ENVIRONMENT AND DEVELOPMENT (1987). Our common future. Oxford: Oxford University Press.