Main Article Content

Teresa Franquesa
Barcelona City Council. IUCN Communication and Education Committee
Spain
Vol. 27 No. 1 (2020), Theoretical frameworks, pages 21-78
DOI: https://doi.org/10.17979/ams.2020.27.1.6605
Submitted: Jun 15, 2020 Published: Jun 30, 2020
How to Cite

Abstract

This article is part of the third edition of “Natura, us o abús? Llibre Blanc” (2018-2019), a collective and constructive work, a reference in the world of management and conservation of Catalan natural heritage. Its first edition (1976) was a forerunner text, which put on the table environmental issues and it could be considered the first major environmental diagnosis in the country. At the time when the second edition of this Whit Paper was published (1988), environmental education (EE) was a subject that had only been talked about for a decade in Catalonia. During these years, there has been a great expansion of the EE, as well as a remarkable evolution and diversification. This article attempts to offer a necessarily incomplete and not exhaustive panoramic of the Catalan EE and its evolution in the last three decades. We introduce it with references to the international context and to the different models of EE, we appraise the work done in different areas and, as a result, we identify sixty challenges that suggest aspects to improve on and paths to help us move forward.

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

References

Alonso, Ainhoa; Oribe, Iraia; Borges, Cruz; Vila, Marta; Nohales, Gemma; Giavini, Michele (2017). Claves para conseguir los objetivos de prevención y reciclaje de residuos municipales: sistemas de recogida, educación ambiental y fiscalidad [en línia]. DEUSTO Social Impact Briefings 2. <https://www.researchgate.net/publication/329410397_Claves_para_conseguir_los_objetivos_de_prevencion_y_reciclaje_de_residuos_municipales_sistemas_de_recogida_educacion_ambiental_y_fiscalidad> [Consulta: 5 abril 2019]

Benayyas del Álamo, Javier; Marcén Albero, Carmelo; Alba Hidalgo, David; Gutiérrez Bastida, José Manuel (2017). Educación para la sostenibilidad en España [en liña]. Fundación Alternativas y Red Española para el Desarrollo Sostenible. Documento de Trabajo Opex, núm. 86/2017. <https://www.unirioja.es/servicios/os/pdf/Informe_Educacion_Sostenibilidad_Espana.pdf> [Consulta: 5 abril 2019]

Breiting, Soren (1994). Hacia un nuevo concepto de educación ambiental [en liña]. Carpeta Informativa del CENEAM, 1997. <https://www.miteco.gob.es/va/ceneam/articulos-de-opinion/1997soren-breiting_tcm39-163533.pdf> [Consulta: 5 abril 2019]

Breiting, Soren; Mayer, Michalea; Mogensen, Finn; Varga, Attila (2007). Educació per al desenvolupament sostenible. Tendències, divergències i criteris de qualitat. Barcelona: Graó: SCEA.

Calvo, Susana; Gutiérrez Pérez, José (2007). El espejismo de la educación ambiental. Madrid: Morata.

Diversos autores (1996). Seminarios permanentes de educación ambiental. Madrid: Ministerio de Medio Ambiente.

Diversos autores (2017). Educació ambiental: D’on venim? Cap on anem? Barcelona: Diputació de Barcelona.

Elias, Marina; Recasens, Josefina.; Sánchez-Gelabert, Albert; Crespo, Albert (2018). Informe de seguiment del treball de camp en el projecte d’avaluació de l’impacte del programa Agenda 21 Escolar (Escoles + Sostenibles). Barcelona: Universitat de Barcelona.

Franquesa, Teresa (2017). Sobre educació ambiental urbana. Una visió des de Barcelona, DIVERSOS AUTORS. Educació ambiental: D’on venim? Cap on anem?, p. 71-91 Barcelona: Diputació de Barcelona.

García, José Eduardo. (2002). Los problemas de la educación ambiental: ¿Es posible una educación ambiental integradora?, Investigación en la Escuela, núm. 46. <https://www.miteco.gob.es/gl/ceneam/articulos-de-opinion/2003_10garcia_tcm37-163639.pdf> [Consulta: 5 abril 2019]

Generalitat de Catalunya (2003). Estratègia catalana d’educació ambiental: una eina per a la comunicació i la participació: document marc. Barcelona: Departament de Medi Ambient.

Generalitat de Catalunya (2018). Pla estratègic 2019-2022 d’educació i voluntariat ambientals als parcs naturals de Catalunya. Barcelona: Departament de Medi Ambient.

Heras, Francisco (2006). La participación como instrumento de avance hacia la sostenibilidad. Barcelona: SCEA.

Hudson, Stewart J. (2001). «Challenges for Environmental Education: Issues and Ideas for the 21st Century». Bioscience, vol. 51.

Institució Catalana D’Historia Natural (1988). Natura, ús o abús? Llibre Blanc de la natura als Països Catalans (2a ed.). Barcelona: Barcino.

IUCN/UNEP/WWF (1980). Estrategia mundial para la conservación [en liña]. <https://portals.iucn.org/library/sites/library/files/documents/WCS-004-Es.pdf> [Consulta: 5 abril 2019]

Meira, Pablo Ángel (2003). El Prestige y el poder de la educación ambiental [en liña]. <http://ingurugelamontrealen.blogspot.com/2012/10/p-meira-2003-el-prestige-y-el-poder-de.html> [Consulta: 5 abril 2019]

Melero Bellmunt, Josep (2017). «L’educació ambiental a la Xarxa de Parcs Naturals, trenta-tres anys després. Situació actual i reptes de futur, en Diversos autores. Educació ambiental: D’on venim? Cap on anem? Barcelona: Diputació de Barcelona, p. 95-141.

Morin, Edgar (2011). La vía para el futuro de la humanidad. Barcelona: Paidós.

Oficina de Seguretat, Salut i Medi Ambient (2005). En camí cap a la sostenibilitat: Perfil ambiental de la Universitat de Barcelona. Barcelona: Universitat de Barcelona.

Palmer, Joy (1998). Environmental Education in the 21st Century: Theory, Practice, Progress and Promise. Londres: RoutledgeFalmer. 289 p.

Pindado, Fernando; Martí, Joel; Rebollo, Oscar (2002). Eines per a la participació ciutadana: Bases, mètodes i tècniques. Barcelona: Diputació de Barcelona.

Raworth, Kate (2012). Un espacio seguro y justo para la humanidad [en liña]. Oxfam. Documento de debate. <https://www-cdn.oxfam.org/s3fs-public/file_attachments/dp-espacio-seguro-justo-humanidad-130212-es_3.pdf> [Consulta: 5 abril 2019]

Robottom, Ian; Hart , Paul (1993). Research in environmental education: Engaging the debate. Geelong, Victoria: Deakin University Press.

Sauvé, Lucie (2004). Perspectivas curriculares para la formación de formadores en educación ambiental [en liña]. CENEAM. <https://www.miteco.gob.es/es/ceneam/articulos-de-opinion/2004_11sauve_tcm30-163438.pdf> [5 abril 2019]

Sauvé, Lucie (2005). «Uma cartografia das corrientes em educaçao ambiental». En Sato, Michelle; Carvalho, Isabel (ed.). Educação ambiental: Pesquisa e desafios. Porto Alegre: Artmed. Traducció al castellà: «Una cartografía de corrientes en educación ambiental» [en liña]. <http://www.ecominga.uqam.ca/PDF/BIBLIOGRAPHIE/GUIDE_LECTURE_3/1/2.Sauve.pdf> [Consulta: 5 abril 2019]

Saylan, Charlie; Blumstein, Daniel T. (2011). «The Failure of Environmental Education (and how to fix it)». Plos Biology, núm. 5.

Schools Council (1974). Project environment. Londres: Longman.

Sterling, Stephen; Cooper, Geoff (1992). In touch: environmental education for Europe. Surrey: WWF, Panda House.

Stevenson, Robert B. (2007). Schooling and environmental education: contradictions in purpose and practice [en liña]. Nova York: University of Buffalo. <https://www.geos.ed.ac.uk/~sallen/hamish/Stevenson%20(2007).%20Schooling%20and%20environmental%20education%20-%20contradictions%20in%20purpose%20and%20practice.pdf> [Consulta: 5 abril 2019]

Terradas, Jaume (1983). «Concepte i objectius de l’educació ambiental». Quaderns d’Ecologia Aplicada, núm. 6.

Terradas, Jaume (2017). «Educació ambiental: d’on venim, on anem. Una visió personal». En DIVERSOS AUTORES. Educació ambiental: D’on venim? Cap on anem? Barcelona: Diputació de Barcelona.

The Global Goals for Sustainable Development (2018) [en liña]. <https://www.globalgoals.org/> [Consulta: 5 abril 2019]

Tilbury, Daniella (1995). «Environmental Education for Sustainability: defining the new focus of environmental education in the 1990s» [en liña]. Environmental Education Research, núm. 1, p. 195-212. [Consulta: 5 abril 2019]

Tilbury, Daniella; Wortman, David. (2004). Engaging people in sustainability [en liña]. Commission on Education IUCN. <https://portals.iucn.org/library/sites/library/files/documents/2004-055.pdf> [Consulta: 5 abril 2019]

UICN/PNUMA/WWF (1992). Cuidem la Terra. Una estratègia per viure de manera sostenible. Barcelona: Generalitat de Catalunya. Departament de Medi Ambient.

UNESCO (2014a). Aichi-Nagoya_Declaration_EN.pdf [en liña]. <https://sustainabledevelopment.un.org/content/documents/5859Aichi-Nagoya_Declaration_EN.pdf> [Consulta: 5 abril 2019]

UNESCO (2014b). Shaping the Future We Want [en liña]. <https://sustainabledevelopment.un.org/content/documents/1682Shaping%20the%20future%20we%20want.pdf> [Consulta: 5 abril 2019]

UNESCO (2018a). Education for Sustainable Development [en liña]. <https://en.unesco.org/themes/education-sustainable-development/what-is-esd> [Consulta: 5 abril 2019]

UNESCO (2018b). UNESCO Global Action Programme on Education for Sustainable Development [en liña]. <http://unesdoc.unesco.org/images/0024/002462/246270e.pdf> [Consulta: 5 abril 2019]

WORLD COMMISSION ON ENVIRONMENT AND DEVELOPMENT (1987). Our common future. Oxford: Oxford University Press.