Vol. 01 Núm. 013-014 (2012)

• Un ollar estratéxico sobre a práctica e a investigación en educación ambiental - número completo

  Ambientalmente Sustentable

  ##submission.viewAbstract##

  .

  DOI: https://doi.org/10.17979/ams.2012.01.013-014

  • PDF

• Presentación do número

  Ambientalmente Sustentable

  5-6

  ##submission.viewAbstract##

  .

  DOI: https://doi.org/10.17979/ams.2012.01.013-014

  • PDF

Marco teórico

• Mapeamento social participativo: mundos entre a pesquisa educativa e o ativismo ecológico

  Regina Silva Michelle Jaber Michèle Sato

  7-23

  ##submission.viewAbstract##

  O lócus dessa pesquisa é o Estado de Mato Grosso-Brasil, um território que oferece¬nos inúmeras belezas naturais e rica biodiversidade somada a um vasto mosaico de identidades que forma uma grande rede tecida por grupos sociais que se espalham pelo Estado e lutam por uma vida digna em um ambiente preservado. Contrastam nesta paisagem os resultados da busca incessante pelo crescimento econômico, centrada na atividade econômica do agronegócio, caracterizado por contínuas áreas de monocultura, destinando grande parte da produção à exportação. Esse modelo é também, comumente, caracterizado pela concentração de terras, convertendo gigantescas áreas de florestas em monoculturas, em pecuária, em usinas hidrelétricas e em outras atividades que visam o lucro imediato, expropriando grupos sociais vulneráveis e provocando significativos conflitos socioambientais. O objetivo deste artigo é apresentar uma compreensão dessa dinâmica tão diversa que se faz presente neste território, em fecundo diálogo com a construção do “Mapa dos grupos sociais de Mato Grosso” e do “Mapa dos con flitos socioambientais de Mato Grosso”. Estes mapeamentos foram propostos e concretizados pelo Grupo Pesquisador em Educação Ambiental, Comunicação e Arte (GPEA) da Universidade Federal de Mato Grosso (UFMT) com a importante contribuição de diversos parceiros. Para isso, elaboramos uma metodologia inovadora denominada Mapa Social, que se fundamentou nas autonarrativas de diferentes grupos sociais. Os resultados apresentados oferecem um panorama da situação atual, um retrato – mesmo que temporário – dos diferentes grupos sociais e conflitos que pulsam nos territórios de Mato Grosso. Inscritos em uma Educação Ambiental que almeja a transformação social com responsabilidade ecológica, apontamos como essa pesquisa vem tornando-se um referencial aos pesquisadores, aos go vernos e a sociedade civil. A educação ambiental em diálogo com o mapa social vem reforçar a valorização da cultura, na ousadia da reconstrução de sociedades sustentá veis, que resignifique valores como justiça ambiental, pertencimento e democracia.

  DOI: https://doi.org/10.17979/ams.2012.01.013-014

  • PDF (Português)

• Fundamentos teóricos da sustentabilidade urbana: Theoretical fundactions of urban sustainability

  Dana Aly López Solís

  25-42

  ##submission.viewAbstract##

  O paradigma da sustentabilidade urbana supuxo unha renovación do estudo, a planificación e a xestión das contornas urbanas e, desde logo, da educación ambiental. O presente artigo ten o obxectivo analizar os conceptos básicos que delinean o marco teórico-conceptual da sustentabilidade das cidades, desde as achegas da ecoloxía urbana, a pegada ecolóxica e a protección do clima.

  DOI: https://doi.org/10.17979/ams.2012.01.013-014

  • PDF

Traxectorias e retos

• Indicadores de calidade para a avaliación diagnóstica de Centros de Educación Ambiental

  Francisco Álvarez José Gutiérrez

  43-61

  ##submission.viewAbstract##

  O artigo analiza os cambios máis relevantes que viviron os Centros de Educación Ambiental ao longo das dúas últimas décadas. Tómanse como referencia os estudos de diagnósticos previos, e compáranse os resultados cun estudo de caso en profundidade. Un listado de indicadores de calidade permite abordar unha avaliación diacrónica das innovacións e melloras do sector.

  DOI: https://doi.org/10.17979/ams.2012.01.013-014

  • PDF

• Fontenatura: un proxecto de dinamización sustentable para o concello da Fonsagrada: O patrimonio natural e cultural como base para o desenvolvemento endóxeno

  Laura Díaz Barrero

  63-82

  ##submission.viewAbstract##

  O concello lugués da Fonsagrada alberga un rico patrimonio etnográfico e natural que apenas se está a poñer en valor actualmente, nin con iniciativas públicas nin privadas para o desenvolvemento socioeconómico dunha zona rural que precisa con urxencia de propostas de revitalización económica e sociocultural que fixen a poboación no territorio, impidan ou minoricen o paulatino esmorecemento deste, e melloren o benestar social da cidadanía. As respostas que ante este panorama ofrecerían iniciativas de carácter educativo-ambiental, así como lúdicas e turísticas tendedes á revalorización dos recursos endóxenos que atesoura o concello, case non se teñen producido polo momento: trátase dunha considerable perda de oportunidades para a dinamización económica e fortalecemento sociocultural desta área territorial, situación que o deseño dun proxecto de dinamización sustentable centrado neste concello toma como punto de inicio para contribuír á transformación desta inxusta realidade.

  DOI: https://doi.org/10.17979/ams.2012.01.013-014

  • PDF

Recursos e instrumentos sociais

• Alfabetización científica e Educación Ambiental a través do humor gráfico

  María Escudero Cid Mª Carmen Cid Manzano

  83-89

  ##submission.viewAbstract##

  Neste traballo queremos mostrar como o humor gráfico é unha ferramenta que potencia unha conciencia ambiental. Frente aos modelos de desenvolvemento baseados na sobreexplotación dos recursos naturais, mostramos algúns recursos para aplicar na materia de Ciencias para o Mundo Contemporáneo de 1º de Bacharelato que promoven o cambio de actitudes e unha visión crítica ante os problemas.

  DOI: https://doi.org/10.17979/ams.2012.01.013-014

  • PDF

• A escritura creativa. Creación literaria e natureza

  Eloy Cabado Lombán

  91-104

  ##submission.viewAbstract##

  A escritura creativa é unha grande alternativa como traballo estimulante para o desenvolvemento dos nosos nenos e novos. É necesario que o sistema educativo actual ofreza unha verdadeira aplicación didáctica á literatura. Nese cometido, ten que estar incluída a natureza como un medio imprescindible para a inspiración e a creatividade. Así pois, trátase de dar validez nas aulas, e sobre todo no medio natural, á proposta de escritura creativa como recurso lúdico que fomente a animación á lectura e á escritura. É dicir, ofrecer propostas de actividades aos nenos e mozos que lles permitan construír os seus propios textos.

  DOI: https://doi.org/10.17979/ams.2012.01.013-014

  • PDF

Documentos

• Carta da Terra

  UNESCO París-2000

  105-112

  ##submission.viewAbstract##

  Estamos nun momento crítico da historia da Terra, no cal a humanidade debe elixir o seu futuro. A medida que o mundo vól­vese cada vez máis interdependiente e frá­xil, o futuro depara, á vez, grandes riscos e grandes promesas. Para seguir adian­te, debemos recoñecer que no medio da magnífica diversidade de culturas e formas de vida, somos unha soa familia humana e unha soa comunidade terrestre cun des­tino común. Debemos unirnos para crear unha sociedade global sostible fundada no respecto cara á natureza, os dereitos humanos universais, a xustiza económica e unha cultura de paz. En torno a este fin, é imperativo que nós, os pobos da Terra, declaremos a nosa responsabilidade uns cara a outros, cara á gran comunidade da vida e cara ás xeracións futuras.

  DOI: https://doi.org/10.17979/ams.2012.01.013-014

  • PDF