Contido principal do artigo

Maria Henriqueta Andrade Raymundo
OCA–Laboratório de Educação e Política Ambiental–ESALQ/USPFundo Brasileiro de Educação Ambiental-FunBEA.
Brasil
https://orcid.org/0000-0002-5138-1750
Evandro Albiach Branco
Centro de Ciência do Sistema Terrestre–CCST/INPE
Brasil
https://orcid.org/0000-0002-1132-8250
Semíramis Biasoli
Fundo Brasileiro de Educação Ambiental-FunBEA
Brasil
Marcos Sorrentino
OCA–Laboratório de Educação e Política Ambiental–ESALQ/USP
Brasil
https://orcid.org/0000-0003-4394-1655
Renata Maranhão
Departamento de Educação Ambiental do Ministério do Meio Ambiente-DEA/MMA
Brasil
https://orcid.org/0000-0002-2084-672X
Vol. 23-24 Núm. 1 (2017), Educación ambiental, identidade(s) do campo e políticas públicas, Páxinas 25-39
DOI: https://doi.org/10.17979/ams.2017.23-24.1.3364
Recibido: mar. 15, 2018 Aceptado: mar. 15, 2018 Publicado: mar. 30, 2018
##submission.howToCite##

Resumo

Este artigo presenta o proceso participativo de estruturación do monitoreo e a avaliación de proxectos e políticas públicas de educación ambiental (EA) no Brasil. O proceso ten sido desenvolvido pola ANPPEA - Articulación Nacional de Políticas Públicas para la Educación Ambiental, co obxectivo xeral de contribuir a fornecer as políticas para a transición a sociedades sostibles no país. Deste xeito, estase desenvolvendo unha plataforma dixital ancorada nunha base de datos subsidiada por indicadores de monitoreo e avaliación. O marco teórico e metodolóxico que respalda o proxecto da Plataforma Brasileña de Monitoreo e Avaliación de Políticas Públicas para la Educación Ambiental está respaldado por políticas públicas multicéntricas, nas que o goberno e a sociedade ten responsabilidades compartidas e se colocan como socios para a formulación, implementación e monitoreo.  O marco tamén permite unha visión a múltiples escalas das políticas públicas para EE, comezando pola identificación de actores nas súas diferentes áreas e escalas de influencia espacial, ofrecendo elementos relevantes para a análise do alcance e a relación entre as políticas públicas nos territorios. Até o momento, arrededor de 300 persoas de diferentes representacións teñen participado no proceso, o que  resulta no diagrama de dimensións articuladas de indicadores para monitorear e avaliar as políticas públicas para EE.

Descargas

Os datos de descargas todavía non están dispoñibles.

Detalles do artigo

Citas

Baremblit, G. Compêndio de análise institucional e outras correntes – teoria e prática. 5. ed. Belo Horizonte/MG: Instituto Félix Guatarri. 2002. 187 pp.

Biasoli, S. Institucionalização de políticas públicas de educação ambiental: subsídios para a defesa da política do cotidiano. Tese (Doutorado). Escola Superior de Agricultura Luiz de Queiroz. Centro de Energia Nuclear na Agricultura. Piracicaba, 2015.

Câmara, G.; Monteiro, M. V; Druck, S; Carvalho, S. C. Análise Espacial e Geoprocessamento. In: Análise Espacial de Dados Geográficos. INPE: São José dos Campos, 2004.

Cintrão, L. P; Bizelli, J. L. Sistemas de Informação Governamental para Monitoramento e Avaliação das Políticas Públicas: quadro de desafios e perspectivas de avanços, Revista Brasileira de Monitoramento e Avaliação, Número 5, Janeiro-Junho de 2013

Frey, K. Políticas Públicas: um debate conceitual e reflexões referentes a prática da de políticas públicas no Brasil, Planejamento e políticas públicas, Brasília, n. 21, pp. 211-259, june 2000.

Genovez, P. C. Território e desigualdade: análise espacial intraurbana no estudo da dinâmica de exclusão/inclusão social no espaço urbano de São José dos Campos. Dissertação de mestrado apresentada ao Curso de Pós-Graduação em Sensoriamento Remoto. INPE: São José dos Campos, 2005.

Heidemann, F.G. Do sonho do progresso às políticas de desenvolvimento. En: Heidemann, F.G.; Salm, J.F. (Org.) Políticas públicas e desenvolvimento: bases epistemológicas e modelos de análise. Brasília: UNB, 2009. pp. 22-39.

Heppenstall, A. J. et al. (Eds.). Agent-based models of geographical systems. New York: Springer, 2012.

Jannuzzi, P. M. Indicadores para diagnóstico, monitoramento e avaliação de programas sociais no Brasil, Revista do Serviço Público Brasília, n. 56, v. 2, pp. 137-160. Abr/Jun 2005.

Jannuzzi, P. M. Indicadores sociais no Brasil: conceitos, fontes de dados e aplicações. Campinas: Alínea Editora. 2ª ed, 2003.

Kingdon, J. Agendas, alternatives and public policies. 3rd ed. New York: Harper Collins, 2003.

Kingdon, J. Juntando as coisas. En: Saraiva, E; Ferrarezi, E (Org.). Políticas Públicas – Coletânea. Brasília: ENAP, pp. 225-245. 2006.

Kronemberger, D. Desenvolvimento local sustentável: uma abordagem prática. São Paulo: Editora Senac, 2011.

MPOG - Ministèrio Do Pplanejamento, Orçamento e Gestão. Secretaria de Planejamento e Investimentos Estratégicos – SPI. Uso e Construção de Indicadores do PPA. Módulo IV do curso PPA: Elaboração e Gestão–Ciclo Básico 2004-2007. Brasília, 2007.

OECD – Organization for Economic Cooperation and Development. Core set of indicators for environmental performance reviews. A synthesis report by the group on the state of the environment. Paris, OECD, 1993.

Raymundo, M. H. A.; Diniz, N.; Maranhão, R.; Janke, N. Projeto Político Pedagógico como estratégia para Inclusão da Educação Ambiental nas Políticas Públicas Brasileiras. Revista Científica Galego-Lusófona de Educación Ambiental. v. 2, n. 20, pp. 151-165, 2015.

Santos, B. S. Para um novo senso comum: a ciência, o direito e a política na transição paradigmática. 4. ed. São Paulo: Cortez, pp. 15-415, 2002.

Santos, B. S. Pela mão de Alice: o social e o político na pós-modernidade. 12ª ed.. São Paulo: Cortez, 2008.

Secchi, L. Políticas Públicas: Conceitos, esquemas de análise, casos práticos. Ed. Cengage, 2ª edição, 2013.

Singh, R. K.; Murty, H. R.; Gupta, S. K.; Dikshit, A. K. An overview of sustainability assessment methodologies. Ecological Indicators, Volume 9, Issue 2, pp. 189-212, March 2009.

Sorrentino, M. Apresentação. Como construir políticas públicas de educação ambiental para sociedades sustentáveis?. En: Raymundo, M. H. A.; Brianezi T.; Sorrentino, M. Como construir políticas públicas de educação ambiental para sociedades sustentáveis? São Carlos : Diagrama, p. 226, 2015.

Sorrentino, M.; Trajber, R.; Mendoça, P.; Ferraro, L. Educação ambiental como política pública. In: Educação e pesquisa. São Paulo, Revista, v. 31, n. 2, pp. 285-299, 2005.

Souza, C. Políticas Públicas: uma revisão da literatura. Sociologias 8, pp. 20-45, 2006.