Coñecemento cultural e as súas repercusións no uso dos recursos naturais
Contido principal do artigo
Resumo
O presente traballo resulta dun estudo sobre un conxunto de prácticas socioculturais que informan a vida diaria dunha comunidade insular, cuxa existencia de territorialidade ancestral é efectiva a través dunha diversidade de coñecementos culturais locais. Ten como obxectivo o coñecemento, a comprensión deste coñecemento que se constrúe e / ou experimenta na vida diaria de homes e mulleres na súa relación coa biodiversidade. Supón que a maioría das comunidades rurais rurais no contexto do Amazonas de Pará, aínda que se enfrontan a unha realidade marcada por condicións adversas a diario, constrúen estratexias sociais que garantan a súa reprodución material e simbólica en relación coa natureza. Estivo guiado pola seguinte cuestión-contexto: como se establece a relación entre o coñecemento local que dinamiza as prácticas sociais diarias dunha territorialidade ancestral e os procesos de apropiación e uso dos recursos naturais e que efectos teñen para a realización de máis perspectivas sostibles a nivel local e valorando a biodiversidade? Abarca a illa de Colares, un lugar típico do Amazonas paraense, cuxa pluralidade de identidade acolle marcas singulares de lugares predefinidos debido á existencia de manglares, bosques, regatos, ríos, no estado de Pará. Utilizou investigacións sociohistóricas procedementos, como a narrativa co uso de entrevista semiestruturada. Teóricamente baséase en fontes de estudo que tratan e reflexionan sobre as posibilidades de construír novas epistemoloxías, que explican o coñecemento e as prácticas culturais locais. Os resultados explican unha serie de problemas socioambientais; a preocupación local por manter boas condicións ambientais; dun amplo coñecemento de usos de plantas medicinais e herbas, entre outros. Concluímos que, baseados no coñecemento local, desenvolven prácticas socioambientais que buscan dar sostibilidade e continuidade local aos seus modos de vida e costumes.
Palabras clave:
Descargas
Detalles do artigo
Citas
BOFF, Leonardo. Saber Cuidar: Ética do humano – Compaixão pela terra, 14 ed. Ed. Vozes, 2008.
CARVALHO, Izabel C. M. Desenvolvimento sustentável. 4 ed. RJ. Petrópolis. Vozes, 2009.
FOUCAULT. Michel. Arqueologia do saber, 8 ed. RJ. Forense Universitária, 2012.
FONSECA, MARIA de J. Ferreira & NAKAYAMA, Luisa. Narrativas para ensinar-aprender a Amazônia: Uma contribuição à Educação ambiental em contextos educacionais diversos. rev. Sorocaba, SP, v. 36, p. 143- 153, dez. 2010.
FONSECA, MARIA de J. Ferreira & NAKAYAMA, Luisa. O conhecimento etnoecológico dos pescadores Yudjá, Terra Indígena Paquiçamba, volta Grande do Rio Xingu, PA. Ver. Tellus, ano 11, n 21, p. 123-147, jul./dez. 2011. Campo Grande, MS.
GEERTZ C. A interpretação das culturas. Rio de Janeiro (RJ): Livros Técnicos e Científicos; 1989.
GEERTZ C. O saber local: novos ensaios em antropologia interpretativa. Rio de Janeiro (RJ): Vozes; 1997.
HISSA, Cássio Eduardo Viana. Saberes Ambientais: Desafios para o conhecimento disciplinar. Belo Horizonte. Ed UFMG, 2008.
JACOB, Pedro. Reflexões sobre o consumo responsável. In Le Monde Diplomatic. São Paulo, Instituto Paulo Freire, 2008.
LEFF, Enrique: O Saber Ambiental: Sustentabilidade, Racionalidade, Complexidade , Poder. Petrópolis. 8 ed. Coleção Educação Ambiental. Vozes, 2009.
LEFF, Enrique: Discursos sustentáveis. Trad. Silvana Cobucci Leite. São Paulo: Cortez, 2010.
LEFF, Enrique: Epistemologia Ambiental, 5 ed. São Paulo, Ed. Cortez, 2007
LEFF, Enrique: Ecologia, Capital e Cultura: A territorialização da racionalidade ambiental. Rj, Petrópolis, Vozes, 2009.
MORIN. Edgar. Saberes globais e saberes locais: o olhar transciplinar. Participação de Marcos Terena locais. RJ, Gramond, 2010
PELIZZOLI, Marcelo. Correntes da ética ambiental. 3 ed. Petrópolis, RJ. Vozes, 2007.
QUIJANO, Aníbal. Colonialidade do poder e classificação social. In SANTOS, Boaventura de Sousa; MENESES, Maria Paula (orgs) . São paulo: Cortez.
QUIJANO, Aníbal. A Natureza do Espaço: Técnica e Tempo, Razão e Emoção. 4 ed. São Paulo. EDUSP, 2012.
SILVA. Maria das Graças da & TAVARES. Maria Goretti. Saberes Locais e Manejo Sustentável dos Recursos da Floresta. III Encontro da ANPPAS. MAIO DE 2006. DF.
SILVA. Maria das Graças da. Práticas educativas Ambientais, Saberes e Modos de Vida locais. Ver. Cocar, vol. 01, jan/jun, 2007.