Innovación na actividade turística vasca: cara a un modelo competitivo na C.A. de Euskadi
Contido principal do artigo
Resumo
Nun marco global de crecente importancia económica da industria turística, os datos testemuñan que a evolución do sector turístico en Euskadi amosa unha senda de crecemento sostido que, no entanto, vén marcado por un cambio progresivo na estrutura da demanda e por un contorno en que cada vez hai máis competencia. A adecuación do sistema a esta nova realidade e, en consecuencia, ás novas necesidades, constitúe un importante reto dende o punto de vista da xestión turística e pasa, necesariamente, pola mellora da competitividade do turismo vasco. Por outro lado,o papel central da innovación nos distintos procesos económicos e na mellora da competitividade dun país é irrefutable: existen evidencias de que a innovación é o factor dominante da competitividade internacional e,por tanto,do crecemento económico nacional. En definitiva, no novo ámbito competitivo en que se desenvolve a actividade turística mundial, parece que a adopción e o uso estratéxico das TIC poden axudarlle á empresa a mellorar a súa eficiencia e a ser máis competitiva, esencialmente a través da canle que supón o dinamismo innovador. Neste estudo realizouse un achegamento á realidade vasca co obxectivo de entender mellor como se está a situar o sector turístico vasco neste novo ámbito competitivo, é dicir, coñecer mellor como se está a levar a cabo esa adopción estratéxica de innovación e de TIC, e tentouse, asemade, identificar cales son as principais barreiras na adopción da innovación que, sen dúbida, inciden nas competitividade do sector turístico vasco.
Palabras clave:
Descargas
Métricas
Detalles do artigo
Citas
Alzua, A., Abad, M. y Oyón, C. (2006): “Innovación en el Sector Turístico Vasco”, Actas del VI Congreso Nacional “Turismo Tecnologías de la Información y Comunicación TuriTec 2006, pp. 167-184, Universidad de Málaga.
Amin, A. & Thrift, N. (2002): Cities. Reimagining the Urban, Blackwell Publishers.
Audretsch, D.; Callejón, M. y Aranguren, M.J. (2003): “Entrepreneurship, small firms and self-employment”, Small Business Economy.
Blanke, J. y Chiesa, T. (ed.) (2007): The travel & tourism competitiveness report 2007: furthering the process of economic development, Geneva, World Economic Forum.
Buhalis, D. y O’Connor, P. (2006): Tourism Management Dynamics. Trends, management and tools, Oxford, Elsevier Butterworth-Heinemann.
Buhalis, D. (2003): eTourism information technology for strategic tourism management. Prentice Hall, Financial Times.
Calderón Vázquez, F.J. (2007): Distrito turístico rural un modelo teórico desde la perspectiva de la oferta, Edición electrónica gratuita. [Texto completo en http://www.eumed.net/tesis/2007/fjcv].
Castells, M. (2000): The Rise of the Network Society, Blackwell Publishers.
Castells, M. (1997): La Era de la información: economía, sociedad y cultura, Madrid, Alianza, vol. 3.
Comisión Europea (1995): Libro Verde de la Innovación. ES/13/95/55220800.P00 (FR).
Decelle, X. (2004): A conceptual and dynamic approach to innovation in tourism en Innovation and Growth in Tourism: Conference Papers, OCDE. Swiss State Secretariat for Economic Affairs, Lugano, Suiza, 18-19 Septiembre de 2003, 16 pp.
Donaire, J.A. (1998): “La reconstrucción de los espacios turísticos. La geografía del turismo después del fordismo” en Sociedade e Territorio, 28. Porto Alegre.
Dwyer, L. Y kim, C. (2003): Destination Competitiveness: Determiannts ans Indicators. Current Issues in Tourism, 6 (5): 369-414.
European Commission (2006): ebusiness-watch. ICT and e-Business in the Tourism Industry. ICT adoption and e-business activity in 2006. Sector report 8/2006 http://www.ebusiness-watch.org/studies/sectors/tourism/documents/Tourism_2006.pdf
Evangelista, R. y Savona, M. (2003): Innovation, employment and skills in services. Firm and sectoral evidence, Structural Change and Economic Dynamics, 14 (4): 449-474.
Garay Tamajón, L. A. y Ammetller Montes, G. (2004): Innovación y nuevas estrategias competitivas en el sector de servicios menos intensivos en conocimiento: la industria turística, el comercio y el transporte. I Jornades d’Economia del Turismo.
Gobierno Vasco (2007): Plan de competitividad del turismo vasco 2006-2009. Documentos del Turismo Vasco, 18. Vitoria-Gasteiz, Servicio Central de Publicaciones del Gobierno Vasco.
González, J.L. y Peña, I., (2007): Determinantes de la Capacidad de Innovación de los Negocios Emprendedores en España”. Economía Industrial, 363: 129-147.
Hannam, K.; Sheller, M. y Urry, J. (2006): Mobilities, Immobilities and Moorings. Mobilities 1(1), 1-22.
Instituto de Estudios Turísticos (2006): Ocupación Turismo Rural, en http://www.iet.tourspain.es/paginas/EOTR.aspx?seleccion=tablas&periodo=mensual&idioma=es-ES&option=otr&option2=EOTR, consultado en octubre 2006.
Molero, J. y Valadez, P. (2005): “Factores determinantes de la competitividad de los servicios: la importancia de la innovación”, Información Comercial Española, 824 (Julio-Agosto).
Mora Sánchez, A., Lanquar, R., Martí, F.P. (1999): Los efectos de la innovación tecnológica en el turismo. I Congreso Nacional de Turismo y Tecnologías de la Información (TURITEC).
Morales, L., Peña, I., (2003): “Dinamismo de Nuevas Empresas y Clusters Naturales: Evidencia de la CAPV, 1993-1999”. Ekonomiaz, Revista Vasca de Economía 53: 160-183.
OCDE y Comunidades Europeas-Eurostat (2006): Manual de Oslo. Guía para la recogida e interpretación de datos sobre innovación, Tragsa.
Requena et al. (2007): “Tecnologías de la Información y Comunicación, Innovación y Actividad Turística: hacia la empresa en red”, Cuadernos de Turismo, 19, 217-240.
Sánchez Rivero, M. (2006): “Elaboración de un ranking de competitividad de los destinos turísticos españoles: un análisis provincial mediante modelos de estructura latente”, Revista de análisis turístico, 1: 4-23.
Sheller, M. y Urry, P.J. (2006): Mobile technologies of the city. Routledge.
Taberner, J. (2006): “Proposal of two complementary indexes for measuring tourism competitiveness of Mediterranean destinations: outcoming results of a pilot study from the demand side”, 4th International Doctoral Tourism and leisure colloquium. Barcelona 2006.
Urry, J. (2000): Sociology beyond societies. Mobilities for the twenty-first century, London, Routledge.
Urry, J. (1995): Consuming places, London, Routledge.
Vilaseca, J., Torrent, J., Meseguer y Rodriguez, I. (2007): “An integrated model of adoption and development of e-commerce in companies”, International Advances in Economic Research, Vol. 13 (2).
Vilaseca, J., Torrent, J., Lladós, J. y Garay, L. (2006): “TIC, Innovación y Productividad en la empresa turística catalana”, Actas del VI Congreso Nacional “Turismo Tecnologías de la Información y Comunicación TuriTec 2006. Universidad de Málaga.
VVAA (2007): Tema de portada: Turismo. Índice. Revista de Estadística y Sociedad, 24 (Septiembre 2007), Madrid, Universidad Autónoma de Madrid.