A innovación no sector turístico: o caso das Baleares
Contido principal do artigo
Resumo
Este traballo iníciase cunha descrición do marco teórico empregado para a análise e a medida da innovación en sectores de servizos en xeral e no turismo en particular. Realízase unha análise da evidencia empírica dispoñible sobre a actividade innovadora do sector turístico balear e a súa capacidade de transferir tecnoloxías e coñecementos a outros destinos menos desenvolvidos, na cal nos centramos nos resultados de dous traballos (Jacob et al., 2004; Jacob e Groizard, 2007). Basicamente, a innovación é un fenómeno moi frecuente no sector turístico balear. Falamos dunha innovación principalmente tecnolóxica, da área de tecnoloxías da información e comunicación (TIC) e da área ambiental. Así mesmo, as actividades de innovación das cadeas hoteleiras multinacionais (como as de orixe balear) en países de renda media e baixa teñen un enorme potencial para fomentar o desenvolvemento doméstico.
Palabras clave:
Descargas
Métricas
Detalles do artigo
Citas
Aguiló, E., Jacob, M., Mulet, J., Tintoré, J. & Tortosa, E. (2003): “La innovación medioambiental como un factor básico de competitividad de las empresas turísticas de Baleares”, en Situación Islas Baleares. Serie Estudios Regionales 2003. Servicio Estudios BBVA, Madrid, pp. 311-328.
Aguiló, E., Alegre, J., & Sard, M. (2005): “The persistence of the sun and sand tourism model”. Tourism Management, 26(2): 219-231.
Ducatel, K. (2000): “Information Technologies in Non-Knowledge Services: Innovations on the Margin?” en Innovation Systems in the Service Economy; Measurement and Case Study Analysis; Economics of Science, Technology and Innovation, vol. 18, J.S. Metcalfe and I. Miles (editores), Kluwer Academic Publisher, USA, pp. 221-245.
EUROSTAT (1995): Report of the Eurostat Pilot Project to Investigate the Possibilities to Measure Innovation in the Service Sectors, Luxemburgo.
Evangelista, R. & Sirilli, G. (1995): “Measuring innovation in services”, Research Evaluation, 5 (3): 207-215.
Gallouj, F. (1998): Innovation in Reverse Services and the Reverse Product Cycle, SI4S Topical Paper nº 5, STEP Group.
Hipp, C., Tether, B.S. & Miles, I. (2000): “The Incidence and Effects of Innovation in Services: Evidence from Germany”, International Journal of Innovation Management, 4 (4): 417-453.
Jacob, M. & A. Bravo (2001): Estudio exploratorio sobre innovación en el sector turístico balear. Colección Estudios nº 21. Fundación Cotec, Madrid.
Jacob, M. & Groizard, J.L. (2007): “Technology transfer and multinationals: The case of Balearic hotel chains’ investments in two developing economies”, Tourism Management ,28: 976-992.
Jacob, M., Tintoré, J., Aguiló, E., Bravo, A. & Mulet, J. (2003): “Innovation in the tourist sector: Results from a pilot study in the Balearic Islands”. Tourism Economics, 9 (3): 279-295.
Jacob, M., Tintoré, J., Simonet, R. & Aguiló, E. (2004): Pautas de innovación en el sector turístico balear. Colección Estudios nº 25, Fundación Cotec para la Innovación Tecnológica, Madrid.
Miles, I. (1994): “Innovation in Services. Part 2: Sectoral and Industrial Studies of Innovation” en: M. Dodgson y R. Rothwell (editors), The Handbook of Industrial Innovation, Edward Elgar, Reino Unido, pp. 243-256.
Orfila-Sintes, F. (2003): La gestión del cambio tecnológico en la actividad hotelera. PhD Thesis, Universitat de les Illes Balears.
Sirilli, G. & Evangelista, R. (1998): “Technological innovation in services and manufacturing: results form Italian surveys”, Research Policy, 27 (9): 881-899.
Sundbo, J. & Gallouj, F. (1998): Innovation in Services, SI14S Project Synthesis, WP 3-4.
Torres, X. & Jacob, M. (2001): “La Innovación en Servicios” en Innovación Tecnológica. Ideas Básicas (E. Revilla Gutiérrez). Colección Innovación Práctica, Fundación Cotec, Madrid.