Contido principal do artigo

Michela Accerenzi
a:1:{s:5:"es_ES";s:72:"Fundación ETEA, Instituto de Desarrollo - Universidad Loyola Andalucía";}
España
Vol. 9 Núm. 2 (2024), Monográfico, Páxinas 01-31
DOI: https://doi.org/10.17979/arief.2024.9.2.10605
Recibido: mar. 25, 2024 Aceptado: xul. 3, 2024 Publicado: xul. 30, 2024
##submission.copyright## ##submission.howToCite##

Resumo


Na primeira década do século XXI, desenvólvense os primeiros proxectos enfocados na hixiene menstrual co obxectivo de diminuír o absentismo escolar das mozas. Estes proxectos baseáronse nunha representación das nenas como corpos menstruantes precarios, (re)construíndo expectativas occidentais de normalidade para o corpo feminino. Ademais, ao centrarse na xestión da hixiene, estas intervencións tenderon a reforzar a idea do corpo feminino como sucio e que hai que xestionar no espazo privado. Polo tanto, o enfoque proposto responde, e as veces fortalece, ás normas de xénero, contribuíndo a producir corpos dóciles a-menstruales.
En Santa Rosa de Copán tamén se recoñece que a escola é un lugar idóneo para promover un mellor coñecemento sobre a menstruación debido a súa ampla cobertura. Con todo, a formación sobre este tema é insuficiente e non cumpre coas disposicións normativas existentes. Ademais, persiste unha visión tradicional que asocia a menstruación exclusivamente ao corpo feminino e a reprodución sexual. A división sexual ensinada serve como dispositivo de generización corporal, que perpetua prácticas culturais e normas sociais, que xustifican a desigualdade de xénero. Neste contexto, as persoas participantes mostraron interese en recibir apoio por parte da cooperación. Fronte a este interese, é posible asumir unha autoridade estratéxica para acompañar á axencia das mulleres locais (e otres) en liderar o cambio.

Descargas

Os datos de descargas todavía non están dispoñibles.

Detalles do artigo

Citas

Accerenzi, M. (2023a). Políticas corporales, menstruación y cooperación al desarrollo. Un estudio de caso en Santa Rosa de Copán, Honduras. [Tesis doctoral, Universidad del País Vasco]. https://addi.ehu.es/handle/10810/61154

Accerenzi, M. (2023b). Políticas menstruales y desarrollo. Una crítica al abordaje de la menstruación en el ámbito de la cooperación internacional. Cuadernos de Trabajo/Lan-Koadernoak Hegoa, N. 93. https://ojs.ehu.eus/index.php/hegoa/issue/view/2044

Bobel, C. (2019). The Managed Body. Developing Girls and Menstrual Health in the Global South. Palgrave Macmillan. [Pdf version]

Del Río Martínez, A. y Dema Moreno, S., coord. (2013). Voces y saberes feministas. Hacia una agenda de cooperación emancipadora. Hegoa.

Foucalt, M. (2011 [1977]): Historia de la sexualidad /Vol. 1. La voluntad de saber. Traducido por Ulises Guiñazú. Siglo XXI Internacional Mexico. [Kindle edition].

Fusaschi, M. (2011). Quando il corpo è delle altre. Retoriche della pietà e umanitarismo-spettacolo. Bollati Boringhieri editore. [Kindle edition]

García Castaño, F. J., Rubio Gómez, M. y Fernández Echevarría, J. (2018). Las trampas de la diversidad. Sobre la producción de diferencias en la escuela. Gazeta de Antropología, 2018, 34 (1). http://hdl.handle.net/10481/54679

Gaybor, J. y Harcourt, W. (2021): Seeing the color red: Menstruation in global body politics. Global Public Health. https://doi.org/10.1080/17441692.2021.2016886

Gómez-Quintero, J. D., y Franco Martínez, J. A. (2011). La agenda oculta de la igualdad de género en el desarrollo. Andamios, Volumen 8, N. 17, 37-60.

Guilló Arakistain, M. (2013). La in-corporación dela investigación: políticas de la menstruación y cuerpos (re)productivos. Nómadas (Col), N. 39, 233-245. Universidad Central de Colombia.

Guilló Arakistain, M. (2020). Challenging Menstrual Normativity: Nonessentialist Body Politics and Feminist Epistemologies of Health. En C. Bobel, I. T. Winkler, B. Fahs, K. A. Hasson, E. A. Kissling y T. A. Roberts, (Eds). The Palgrave Handbook of Critical Menstruation Studies (pp. 869-883). Palgrave McMillan.

Guilló Arakistain, M. (2023). Sangre y resistencia. Políticas y culturas alternativas de la menstruación. Bellaterra Edicions.

Harcourt, W. (2009). Body politics in development. Critical debates in gender and development. Zed Books. [Kindle edition]

Hennegan, J., Winkler, I. T., Bobel, C., Keiser, D., Hampton, J., Larsson, G., Chandra-Mouli, V., Plesons, M., Mahon, T. (2021). Menstrual health: a definition for policy, practice, and research. Sexual and Reproductive Health Matters, 29:1, 1911618. https://doi.org/10.1080/26410397.2021.1911618

Jolly, S. (2004). Desarrollo y género en breve. Boletín de BRIDGE. Edición especial.

Lahiri-Dutt, K. (2014). Medicalising menstruation: a feminist critique of the political economy of menstrual hygiene management in South Asia. Gender, Place and Culture. https://doi.org/10.1080/0966369X.2014.939156

Lugones, M. (2008). Colonialidad y género. Tabula Rasa, N. 9, 73-101. https://www.revistatabularasa.org/numero-9/05lugones

Martin, E. (1987). Medical Metaphors of Women’s Bodies: Menstruation and Menopause. En E. Martin. Woman in the Body: a cultural analysis of reproduction (pp. 27-53). Beacon.

Martin, E. (1991). The Egg and the Sperm: How Science Has Constructed a Romance Based on Stereotypical Male-Female Roles. Signs, 16:3, 486-501.

Mohanty, C. T. (1991). Under Western Eyes: Feminist Scholarship and Colonial Discourses. En C. T. Mohanty, A. Russo y L. Torres (eds). Third World Women and the Politics of Feminism. Bloomington: Indiana UP.

Mythri Speaks (2016). Menstruation: Rhetoric, Research, Reality. https://mythrispeaks.wordpress.com/2016/06/13/menstruation-rhetoric-research-reality/

Olmos Alcaraz, A. y Rubio Gómez, M. (2013). Corporalidad del «buen estudiante»: representaciones de género, «raza», etnia y clase social en la escuela española. Revista Iberoamericana de Educación, N. 62 (2013), 163-179.

Rubio Gómez, M. (2013). Construyendo diferenticas desde la retórica de la igualdad: el caso del alumnado denominado latinoamericano en la etapa de educación secundaria obligatoria. Tesis doctoral. Editorial de la Universidad de Granada.

Rubio Gómez, M. y Olmos Alcaraz, A. (2013). Construcción social del “mal estudiante” en la escuela pública española: intersecciones de género, “raza”/etnia y clase social. Diálogos sobre Educación, año 4, N. 7.

Sassatelli, R. (2004). Body Politics. En E. Amenta, K. Nash, y A. Scott (Eds). The Wiley-Blacwell Companion to Political Sociology, (pp. 347-358). Blackwell Publishing Ltd.

Scheper-Hughes, N., y Lock, M. (1987). The Mindful Body: A prolegomenon to Future Work in Medical Anthropology. Medical Anthropology Quarterly, Vol. I, 6-41.

Tarzibachi, E. (2017). Cosa de mujeres Menstruación, género y poder. Penguin Random House Grupo Editorial Argentina. [Kindle edition]

USAID/MESCLA (2019). Estudio de la violencia basada en género en el occidente de Honduras. https://pdf.usaid.gov/pdf_docs/PA00TVMV.pdf

World Bank (2022). Creating Markets in Honduras: Country Private Sector Diagnostic (English). http://documents.worldbank.org/curated/en/099028308052239516/IDU0ee3caf2805321044fa0af840421771bb4c2c