La interdicción de la mercantilización del cuerpo humano como prius ontológico de la dignidad humana

Resumo

O alcance da dignidade humana, como principio e valor constitucional, representa un debate non exento de polémica na dogmática xurídica. Unha interpretación expansiva e evolutiva do seu contido material obriga, necesariamente, á interdicción da mercantilización ou instrumentalización do corpo humano e á defensa do imperativo kantiano que impide que un ser humano sexa considerado un medio e non un fin en si mesmo. Os ventres de alugueiro, ou a denominada xestación subrogada, representa un exemplo paradigmático onde conflúen a instrumentalización e mercantilización de gestantes e menores, así como a consideración histórica das mulleres como seres subalternos ou medios para cumprir expectativas reprodutivas alleas. O presente artigo analiza a compatibilidade entre as clausulas dos contratos gestacionales, as súas implicacións prácticas e a dignidade como principio inherente a toda persoa humana. Examina, á súa vez, os dereitos fundamentais que puidese vulnerar a práctica á luz da recente xurisprudencia do Tribunal Supremo (STS 277/2022, do 31 de marzo) e do Ditame do Comité Económico e Social Europeo á Proposta de Directiva do Parlamento Europeo e do Consello sobre Loita contra a violencia contra as mulleres e a violencia doméstica, do 13 de xullo de 2022.