Divisas del emperador Maximiliano I de Austria
DOI:
https://doi.org/10.17979/janus.2021.0.10.10416Palabras clave:
Divisas, empresas, Maximiliano I de Austria, emperador del Sacro Imperio, Casa de Austria, duques de Borgoña, Emblemática, IconografíaResumen
Maximiliano I de Austria (1459-1519), como otros nobles y caballeros de su tiempo, empleó divisas o empresas como forma de representación personal, al margen de su escudo de armas o blasón que lo identificaba como individuo miembro de una estirpe. En este artículo se analizan las divisas que, según testimonios textuales e iconográficos, sabemos que empleó el emperador a lo largo de su vida y se da una explicación del posible sentido de la combinación de las imágenes y los motes de cada divisa.
Descargas
Citas
Beltrán, Rafael, “Els diàlegs matrimonials de la casa de Borgonya i els emblemes amorosos al Tirant lo Blanc”, Tirant, 14 (2011), pp. 72-110.
Bingen, Hildegard von, Phisicas Hildegardis... Argentorati, apud Ioannem Schottum, 1533.
Borja, Juan de, Empresas morales, Bruselas, Francisco Foppens, 1680.
Caldwell, Dorigen, The Sixteenth-Century Italian Impresa in Theory and Practice, Brooklym, New York, AMS Press, 2004.
Camerarius, Joachinus, Symbolorum et emblematum, ex re herbaria desumtorum centuria una collecta, Nürnberg, Joh. Hofmannus et Hubertus Camoxius, 1590.
Cuspinian, Johannes, De Caesaribus atque Imperatoribus Romanis, [Argentorati], [Crato Mylius], 1540.
D’Anjou, René, Mortifiment de Vaine Plaisance, Bibliothèque royale de Belgique, Ms. 10308.
Explicación de lo que contiene la fragata que el exmo. señor Marqués de Caracena mandó fabricar en los estados de Flandes para servir a sus Magestades en su Real Palacio del Buen Retiro, (manuscrito), Biblioteca del Museo Naval (Madrid), ms. 2583.
Firmus, Georgius, Philosophia Peripatetica Austriacorum Caesarum Symbolis adumbrata, Pragae, Typis Universitatis Carolo-Ferdinandeae, in Collegio Societ. Jesu, ad S. Clementem, 1673.
Fugger, Johann Jakob; Birken, Sigmund von, Spiegel der Ehren des Hochlöblichsten Kayser- und Königlichen Erzhauses Österreich... erstlich vor mehr als hundert Jahren verfasst durch... Johann Jakob Fugger... nunmehr aber aus dem Original reuüblich umgesetzet... und in sechs Bücher eingeteilet, Nürnberg, Michael & Johann Friderich, 1668.
García Arranz, José Julio, “Entre el acertijo figurado y el jeroglífico humanista: los rebuses de Picardía”, en Jeroglíficos en la Edad Moderna. Nuevas aproximaciones a un fenómeno intercultural, José Julio García Arranz y Pedro Germano Leal (editores), A Coruña, SIELAE, 2020, pp. 177-255. DOI: https://doi.org/10.17979/janus.2020.Anexo14.11474
Gran Carro Triunfal de Maximiliano. [Material gráfico] Excogitatus & depictus est Currus iste Nurembergae, Impressus vero per Albertum Dürer, Anno 1523, Nuremberg, Impressus vero per Albertum Dürer, 1523. Biblioteca Digital Hispánica, Biblioteca Nacional de España: <http://bdh-rd.bne.es/viewer.vm?id=0000047524> [20/03/2021].
Hablot, Laurent, “L’emblématique de Philippe le Hardi et de Jean sans Peur”, en Les Princes des fleurs de lis. L’art à la cour de Bourgogne. Le mécénat de Philippe le Hardi et de Jean sans Peur (1364-1419), Paris, Editions de la Réunion des musées nationaux, 2004, pp. 81-83.
Hablot, Laurent, “Les signes de l’entente. Le rôle des devises et des ordres dans les relations diplomatiques entre les ducs de Bourgogne et les princes étrangers de 1380 à 1477”, Revue du Nord, 84, 2002, pp. 319-341. DOI: https://doi.org/10.3917/rdn.345.0319
Horozco, Juan de, Emblemas morales, Segovia, Juan de la Cuesta, 1589.
Hutchison, Emily J., “Partisan identity in the French civil war, 1405–1418:
reconsidering the evidence on livery badges”, Journal of Medieval History, 33:3, (2007) pp. 250-274. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jmedhist.2007.07.006
Kren, Thomas, “Some illuminated manuscripts of The Vision of Lazarus from the time of Margaret of York”, en Margaret of York, Simon Marmion, and The Visions of Tondal, Thomas Kren (ed.), Malibu, The J. Paul Getty Museum, 1992.
Lannoy, Guillebert de (ou Hugues de Lannoy), L'instruction d'un jeune prince, (manuscrito), Bibliothèque nationale de France. Bibliothèque de l'Arsenal. Ms-5104 réserve.
Le Franc, Martin, Champion des Dames, manuscrito de la Bibliothèque nationale de France, Ms. Fr. 12476.
Liber de informatione principum (manuscrito), Bibliothèque royale de Belgique, Bruselas, ms. 9475.
Livre de prières de Philippe le Bon, duc de Bourgogne, (manuscrito), Bibliothèque nationale de France. Département des Manuscrits, Ms. NAF 16428.
Livre du toison d'or, manuscrito de la Bayerische Staatsbibliothek (Múnich), Cod.icon. 285.
López Poza, Sagrario, “Empresas o divisas de Isabel de Castilla y Fernando de Aragón (los Reyes Católicos)”, Janus. Estudios sobre el Siglo de Oro, 1 (2012), 1-38. <https://www.janusdigital.es/articulo.htm?id=5> [02/02/2021]. DOI: https://doi.org/10.17979/janus.2012.01.10601
López Poza, Sagrario, “La divisa de las granadas del rey Enrique IV de Castilla y su estela posterior”, Imago. Revista de Emblemática y Cultura Visual, 6 (2014), pp. 81-95. <https://ojs.uv.es/index.php/ IMAGO/article/view/4131> [10/02/2021]. DOI: https://doi.org/10.7203/imago.6.4131
Margaret of York, Simon Marmion, and The Visions of Tondal, Thomas Kren, editor, Malibu, The J. Paul Getty Museum, 1992.
Menéndez Pidal, Faustino, “ ‘Tanto monta’. El escudo de los Reyes Católicos”, en Isabel la Católica vista desde la Academia, Luis Suárez Fernández (coord.), Madrid, Real Academia de la Historia, 2005, pp. 99-138.
Monstrelet, Enguerrand de, The Chronicles of Enguerrand de Monstrelet: Containing an Account of the Cruel Civil Wars Between the Houses of Orleans and Burgundy, traducido por Thomas Johnes, vol. I, London, William Smith, 1840.
Neugebauer, Salomon, Symbolorum Heroicorum Centuria Gemina enotata atque enodata, Francofurti, apud Ia. de Zetter, 1619.
Paradin, Claude, Devises heroïques, Lyon, Jean de Tournes y Guillaume Gazeau, 1557.
Paviot Jacques, “Emblématique de la maison de Bourgogne sous Philippe le Bon (1419-1467)”, Actes du colloque Héraldique, sigillographie et sociétés savantes, 26 et 27 octobre 2006, Bulletin de liaison des sociétés savantes, 12, mars 2007, pp. 11-13.
Picinelli, Filippo, Mondo simbolico, Milán, Per lo Stampatore Archiepiscopale, 1653.
Plinio el Viejo, Cayo, Historia Natural de Cayo Plinio Segundo. Traducida por el licenciado Gerónimo de Huerta... Madrid, Luis Sánchez, 1624.
Polo, Marco, Livre des merveilles, Manuscrito de la Bibliothèque nationale de France. Département des Manuscrits. Français 2810.
Prescott, William H., Historia de los Reyes Católicos, Madrid, Biblioteca del Siglo, 1848, vol. III.
Reusner, Nikolaus, Symbolorum Imperatoriorum classis tertia, Frankfurt, Ioanne Spiessio, 1588.
Rolet, Anne, “Aux sources de l’emblème: blasons et devises”, Littérature 145 (2007/1) pp. 53-78. DOI: https://doi.org/10.3917/litt.145.0053
Rollenhagen, Gabriel, Selectorum emblematum centuria secunda, Ultraiecti [Utrecht] ex officina Crispiani Passaei, 1613.
Saumaise, Claude, (Salmasius), De annis climactericis et antiqua astrologia diatribae, Leiden, Ex officina Elzeviriorum, 1648.
Silver, Larry, Marketing Maximilian. The Visual Ideology of a Holy Emperor, Princeton, Princeton University Press, 2008. DOI: https://doi.org/10.1515/9780691245898
Strada, Octavius de, Symbola Romanorum imperatorum (imperii) occidentalis ac orientalis, regumque Hispanorum, Gallicorum, Anglorum..., [S.l.], manuscrito conservado en la Bayerische Staatsbibliothek, signatura: BSB-Hss Cod.icon. 425.
Teofrasto, De Historia Plantarum libri decem, Amsterdam, Henricus Laurentibus, 1664.
Terzi, Francesco, Austriacae gentis imaginum pars prima [-quinta], Oeniponti, Gaspar Patauinus incisor, 1569.
Torsellini, Orazio, Epitome historiarum: Ab orbe condito usque ad annum 1595; Hac postrema ed. contin. etc. Acced. separatim Chronologia et series Pontif. & Imper, Promper, 1711.
Triumpho del Tusón: celebrado en Brusselas a 23. de abril de este año 1679. Compendiosamente referido por el Sargento Mayor Don Nicolás de Oliver y Fullana, Cosmógrafo de su Magestad, [s.l, s.n.], 1679.
Typotius, Jacobus, Symbola Divina & Humana Pontificum Imperatorum Regum I-III. Graz (Austria), Akademische Druck, 1972. (Esta reproducción facsimilar reúne en un volumen los tres tomos originales: Tomus Primus: Symbola Divina & Humana Pontificum Imperatorum Regum, Praga, 1601; Tomus Secundus: Symbola varia diversorum principum Sacrosanc. Ecclesiae & Sacri Imperii Romani [Praga, 1602]; Tomus Tertius: Symbola Varia Diversorum Principum, Praga, 1603).
Valeriano Bolzani, Giovanni Pierio, Hieroglyphica sive de Sacris Aegyptiorum Literis Commentarii, Basilea, Michael Isengrin, 1556.
Visio Tnugdali / Les visions du chevalier Tondal (manuscrito), Getty Museum, Ms. 30 (87.MN.141.17).
Volkmann, Ludwig, Hieroglyph, Emblem, and Renaissance Pictography, Translated and edited by Robin Raybould, Leiden / Boston, Brill, 2018. DOI: https://doi.org/10.1163/9789004367593
Descargas
Publicado
Número
Sección
Licencia
Derechos de autor 2021 Janus. Estudios sobre el Siglo de Oro

Esta obra está bajo una licencia internacional Creative Commons Atribución-NoComercial-SinDerivadas 4.0.