Contido principal do artigo

Denise Lemke Carletto
Univille
Brasil
https://orcid.org/0000-0003-1960-1538
Marcia Pereira Silva
Univille
Brasil
https://orcid.org/0000-0001-6868-2528
Antonio F. S. Guerra
Univille
Brasil
https://orcid.org/0000-0003-2562-316X
Vol. 02 Núm. 020 (2015), Educación ambiental, interpretación e conservación, Páxinas 357-374
DOI: https://doi.org/10.17979/ams.2015.02.020.1614
Recibido: xuño 9, 2016 Publicado: dec. 14, 2015
##submission.howToCite##

Resumo

O estuario da Baía da Babitonga, litoral norte de Santa Catarina, Brasil, como noutras áreas litorâneas, vén sendo constantemente ameazada polas actividades humanas.  A Baía da Babitonga abriga especies ameazadas, como a toninha ( Pontoporia blainvillei), única especie de golfinho ameazado de extinción no Brasil, e un extenso manguezal, responsábel pola gran produtividade da rexión (BRASIL, IBAMA, 1998). A percepción da comunidade escolar sobre a cuestión ambiental da baía e da especie vén sendo estimulada polo programa de Educación Ambiental ( EA) do Proxecto Toninhas/ UNIVILLE que obxectiva tamén dar visibilidade á especie. Esa investigación anhela buscar a essência, a significación, que esta biodiversidade ambiental exerce na comunidade escolar da rexión, con #metodoloxía qualitativas, por medio dunha abordaxe fenomenológica que busca refletir e expresar as percepcións desa comunidade litorânea.

Descargas

Os datos de descargas todavía non están dispoñibles.

Detalles do artigo

Citas

ALBUQUERQUE, Eliana C. P. T.; OLIVEIRA, Abel Dias (2005). Comunicação ambiental como suporte à pesquisa de reprodução de corais: experiência do Projeto Coral Vivo, em Porto Seguro-BA. Em Anais do Encontro Nacional de Pesquisadores em Jornalismo, 3., Florianópolis, 27 a 29 nov. 2005.

BICUDO, Maria Aparecida Viggiani (2000). Fenomenologia: confrontos e avanços. São Paulo: Cortez.

BICUDO, Maria Aparecida Viggiani; BAUMANN, Ana Paula Purcina; MOCROSKY, Luciane Ferreira (2011). Análise fenomenológica de projeto pedagógico. In: Congresso de Fenomenologia da Região Centro-oeste, 4, 19 a 21 set. 2011. Caderno de textos.... Disponível em: http://anaiscongressofenomenologia.fe.ufg.br/up/306/o/ComunMariaViggianiBicudo.pdf. Acesso em: 24 set. 2014.

BRASIL. INSTITUTO BRASILEIRO DO MEIO AMBIENTE E DOS RECURSOS NATURAIS RENOVÁVEIS (Ibama) 1998. Proteção e controle de ecossistemas costeiros: manguezal da Baía de Babitonga. (Coleção Meio Ambiente; Série Estudos Pesca; n. 25).

BRASIL. INSTITUTO CHICO MENDES DE CONSERVAÇÃO DA BIODIVERSIDADE (ICMBio). Planos de ação nacional. Disponível em: http://www.icmbio.gov.br/portal/biodiversidade/fauna-brasileira/planos-de-acao-nacional.html. Acesso em 17 set. 2014.

BRASIL. Resolução CNE/CP n.º 2, de 15 de junho de 2012. Estabelece as Diretrizes Curriculares Nacionais para a Educação Ambiental. 2012. Disponível em: http://portal.mec.gov.br/index.php?option=com_content&view=article&id=17810&Itemid=866. Acesso em: 17 set. 2014.

CARLETTO, Denise Lemke; CREMER, Marta Jussara (2012). A toninha Babi e sua turma: a importância e a beleza da Baía da Babitonga. Joinville: Editora Univille.

CLARO, Lisiane Costa; PEREIRA, Vilmar Alves (2012). No horizonte da fenomenologia: entre conceitos e possibilidades, em PEREIRA, Vilmar Alves; CLARO, Lisiane Costa (Orgs.). Epistemologia e metodologia nas pesquisas em educação, pp. 73-90. Passo Fundo: Méritos.

CREMER, Marta Jussara (2007). Ecologia e conservação de populações simpátricas de pequenos cetáceos em ambiente estuarino no sul do Brasil. Tese (Doutorado)–Universidade Federal do Paraná, Curitiba.

CRESPO, Enrique A. et al. (2002). Report of the working group on abundance estimates. The Latin American Journal of Aquactic Mammals, v. 1, n. 1, p. 65-66.

FREIRE, Paulo (2001). Pedagogia do oprimido. 12. ed. Rio de Janeiro: Imago.

GIL, Antonio Carlos (2010). O projeto na pesquisa fenomenológica, em seminário Internacional de Pesquisa e Estudos Qualitativos, 4., Rio Claro. Anais... Rio Claro, 2010. Disponível em:http://www.sepq.org.br/IVsipeq/anais/index.html. Acesso em: 7 out. 2014.

GUERRA, Antonio Fernando Silveira e TAGLIEBER, José Erno (2007). Educação Ambiental: fundamentos, práticas e desafios, v. 1..Itajaí: Editora Univali.

HUSSERL, Edmund (2000). A ideia da fenomenologia. Tradução de Artur Mourão. São Paulo: Edições 70.

HUSSERL, Edmund (2006). Ideias para uma fenomenologia pura e para uma filosofia fenomenológica. Tradução de Marco Suzuki. Aparecida: Ideias & Letras. (Coleção Subjetividade Contemporânea).

LANNA, Karina (2009). Ecoturismo e projetos ambientais: estudo de caso do Projeto Tamar. Revista Itinerarium, Rio de Janeiro, v. 2, p. 1-26. Disponível em: http://www.seer.unirio.br/index.php/itinerarium. Acesso em: 3 fev. 2015.

MANZINI, Eduardo José (2003). Considerações sobre a elaboração de roteiro para entrevista semiestruturada, em Colóquios sobre Pesquisa em Educação Especial, Londrina. Anais... Londrina: Eduel, 2003. p. 11-25.

MARIN, Andreia Aparecida (2009). A percepção no logos do mundo estético: contribuições do pensamento de Merleau-Ponty aos estudos de percepção e educação ambiental. Journal Interacções, Portugal, v. 5, n. 11. Disponível em: http://revistas.rcaap.pt/interaccoes/article/view/375. Acesso em: 24 set. 2014.

MERLEAU-PONTY, Maurice (1999). Fenomenologia da percepção. Tradução de Carlos Alberto Ribeiro de Moura. 2. ed. São Paulo: Martins Fontes.

MERLEAU-PONTY, Maurice (1974). O homem e a comunicação: a prosa do mundo. Tradução de Celina Luz. Rio de Janeiro: Edições Bloch.

MONTEIRO, Sara Ferreira de Sousa (2005). Sensibilização aos pescadores da pesca de espinhel para a redução da mortalidade de aves marinhas no Brasil. Dissertação (Mestrado em Ciências das Zonas Costeiras)–Universidade de Aveiro.

PASSOS, Luiz Augusto (2010). Orientação teórico-metodológica que referencia as pesquisas com inspiração fenomenológica no GPMSE (Cuiabá/UFMT), em Seminário Internacional de Pesquisa e Estudos Qualitativos, 4., Rio Claro, 9 a 11 out. 2010. Anais... KLUTH, Verilda Speridião; SANTOS, Tadeu (Orgs.). São Paulo. Disponível em: http://www.sepq.org.br/IVsipeq/anais/artigos/51.pdf. Acesso em: 24 set. 2014.

PASSOS, Luiz Augusto e SATO, Michèle (2002). Educação Ambiental: o currículo nas sendas da fenomenologia merleau-pontyana em SAUVÉ, Lucie; ORELLANA, Isabel; SATO, Michèle (Orgs.). Sujets choisis en éducation relative à l’environnement - D’une Amérique à l’autre. Montréal: ERE-UQAM.

PEREIRA, Vilmar; DIAS, José Roberto de Lima; LEMOS, Luciane Oliveira (2012). Caminhos epistemológicos e metodológicos, em PEREIRA, Vilmar Alves e CLARO, Lisiane Costa (Orgs.). Epistemologia e metodologia nas pesquisas em educação. Passo Fundo: Méritos, p. 11-29.

RANIERI, Leandro Penna; BARREIRA, Cristiano Roque Antunes (2010). A entrevista fenomenológica, em Seminário Internacional de Pesquisa e Estudos Qualitativos, 4., Rio Claro, 9 a 11 out. 2010. Anais... KLUTH, Verilda Speridião; SANTOS, Tadeu (Orgs.). São Paulo. Disponível em: http://www.sepq.org.br/IVsipeq/anais/artigos/46.pdf. Acesso em: 7 out. 2014.

SANTA CATARINA (2011). Orientação curricular com foco no que ensinar: conceitos e conteúdos para a educação básica. Florianópolis: Secretaria de Estado da Educação/Diretoria de Educação Básica e Profissional.

SATO, Michèle (2001). Debatendo os desafios da Educação Ambiental, em CONGRESSO DE EDUCAÇÃO AMBIENTAL PRÓ MAR DE DENTRO, 1., Rio Grande, 17 a 21 maio 2001. Anais... Rio Grande: Furg/Pró Mar de Dentro.

SATO, Michèle (2002). Educação ambiental. São Paulo: RiMa, 2002.

SICILIANO, S (1994). Review of small cetaceans and fishery interactions in coastal waters of Brazil, em International Whaling Commission. Anais…, v. 15, p. 241-250.

SOKOLOWSKI, Robert (2004). Introdução à fenomenologia. Tradução de Alfredo de Oliveira Moraes. São Paulo: Edições Loyola.

SUASSUNA, Dulce M. F. A (2005). Entre a dominação racional-legal e o carisma: o Projeto Tamar e sua intervenção em comunidades pesqueiras do litoral brasileiro. Sociedade e Estado, Brasília, v. 20, n. 3, p. 521-539, set./dez. 2005.

TRIVIÑOS, Augusto Nibaldo Silva (1987). Introdução à pesquisa em ciências sociais: a pesquisa qualitativa em educação. São Paulo: Atlas.