A Lectura o mundo na fonte da educación ambiental
Contido principal do artigo
Resumo
Este artigo aborda unha experiencia de educación ambiental nunha clase de traballadores de alfabetización de adultos dunha cooperativa de residuos sólidos ligada ao programa de expansión AJA da Secretaría de Educación Municipal de Goiânia, capital do estado de Goiás, Brasil. Pretende presentar algunhas reflexións sobre a Educación Ambiental na súa interface coa Educación Popular no contexto da investigación doutoral, en curso no Programa de posgrao en Educación da Universidade de Brasília. Toma os principios da educación liberadora, Paulo Freire (2000), onde "a lectura do mundo precede á lectura da palabra" e adopta a metodoloxía da investigación de acción, Barbier (2007), que é fructífera na transversalidade, na epistemoloxía de transdisciplinariedade, empregando estratexias pedagóxicas vivenciais que privilexian a sensibilidade e a corporalidade. Da lectura do mundo, o medio ambiente e o traballo dos recolledores de residuos, as palabras xurdiron nun proceso articulado de alfabetización e conciencia ambiental. Así, plantexouse o reto dunha Educación Ambiental Popular que contribúa á participación cualificada de colectores de material reciclable como actores ambientais e capacidade crítica dirixida a mellorar as súas condicións de vida.
Palabras clave:
Descargas
Detalles do artigo
Citas
BARBIER, René (2007). A Pesquisa-Ação. Brasília: Liber Livro Editora.
BARBIER, René (1997). Abordagem transversal. Tradução de Rogério Córdova do original francês “L’approche Transversale: L’écoute sensible em sciences humaines”.Paris: Anthropos.
FREIRE, Paulo (2000). A Importância do Ato de Ler. 39 ed. São Paulo: Cortez.
MACEDO, Roberto Sidnei (2012). A Etnopesquisa Implicada: Pertencimento, criação de saberes e afirmação. Brasília: Liber Livros.
MATURANA, Humberto e VARELA, Francisco (2011). A Árvore do Conhecimento: as bases biológicas da compreensão humana. São Paulo: Palas Athenas.
MATURANA, Humberto (2009). Emoções e Linguagem na Educação e na Política. Belo Horizonte: Editora UFMG.
MORIN, Edgar (2008). O Método. Vol. I - A Natureza da Natureza. Porto Alegre: Sulinas.
NICOLESCU, Basarab (1999). O manifesto da transdisciplinaridade. São Paulo:TRIOM.
RIBEIRO, Sérgio. CATALÃO, Vera e FONTELES, Bené (2014). Água e cooperação: reflexões, experiências e alianças em favor da vida. Brasília: Ararazul, Organização para a Paz Mundial.
SÁ, Laís Mourão (2005). Pertencimento. Ministério do Meio Ambiente, Diretoria de Educação Ambiental. Encontros e caminhos: formação de educadoras(es) Ambientais e Coletivos Educadores. Brasília- DF.
SATO, Michèle e CARVALHO, Isabel Cristina (2005). Educação Ambiental: pesquisa e desafios. Porto Alegre: Artmed.