Contido principal do artigo

Rosana Gonçalves da Silva
Universidade de Brasilia
Brasil
https://orcid.org/0000-0003-3675-4077
Vera Margarida Lessa Catalão
Universidade de Brasilia
Brasil
https://orcid.org/0000-0002-4234-937X
Vol. 02 Núm. 020 (2015), Educación ambiental, nas escolas e nas universidades, Páxinas 1313-1330
DOI: https://doi.org/10.17979/ams.2015.02.020.1671
Recibido: xuño 10, 2016 Publicado: dec. 14, 2015
##submission.howToCite##

Resumo

Este traballo aborda a realización dunha investigación de ecoformación desenvolvida con profesores e nenos nunha escola primaria pública situada en Brasília - Distrito Federal, Brasil. O principio de solidariedade entre as comunidades da vida articulou as actividades durante a investigación, nas que entrelazamos a educación ambiental, a linguaxe poética e a ecoloxía humana na formación humana. A ecoformación foi unha das estratexias empregadas para crear colectivamente un espazo educativo sostible, así como un proceso intersubxectivo de produción de coñecemento enraizado na experiencia e construído dun xeito cooperativo, afectivo e lúdico. Esta relación deu relevancia ao coñecemento producido e articulado na interacción e integración dos seus autores. A experiencia estética e o agarimo facilitaron a mobilización dos participantes na investigación na identificación dos problemas da súa comunidade a partir dunha observación coidadosa sobre os ambientes naturais / construídos da escola, de relacións interpersoais harmoniosas e a adopción dunha actitude responsable cara aos seus. territorio. Baseado no coñecemento experiencial da Carta da Terra, instalouse un proceso de concienciación e reflexión sobre os espazos educativos, considerando a noción de coidado como unha forma humana de soster a vida e a acción local para pensar sobre a acción global.

Descargas

Os datos de descargas todavía non están dispoñibles.

Detalles do artigo

Citas

ARDOINO, J. (1998). Abordagem multireferencial (plural) das situações educativas e formativas in Multireferencialidade nas Ciências e na Educação, Barbosa, J.G. (org.), pp São Carlos: UFASCar.

BARBIER, René. A pesquisa-ação. Brasília: Plano Editora, 2002.

BARBOSA, Ana Mae Tavares Bastos (2009). A imagem do ensino da arte: anos oitenta e novos tempos. 7. Ed. ver. - São Paulo: Perspectiva.

CARIA, Alcir de Souza (2011) Projeto Político-Pedagógico: em Busca de Novos Sentidos. São Paulo: Editora e Livraria Instituto Paulo Freire.

CATALÃO, V. L. (2009). Sustentabilidade e educação: uma relação polissêmica. In Desenvolvimento, Justiça e Meio Ambiente. Pádua, José Augusto (Org.) pp. São Paulo: Peirópolis.

CATALÃO, V. L. e RODRIGUES, M. S. (2008). Roteiros de um Curso D’Água: Água como matriz ecopedagógica, Educação e Gestão sustentável das águas no Cerrado. Vera Lessa Catalão e Maria do Socorro Rodrigues (orgs). – Brasília: Universidade de Brasília, UNESCO.

CATALÃO, V. L. (2005). A redescoberta do pertencimento à natureza por uma cultura da corporeidade. Artigo apresentado no II Congresso Mundial de Transdisciplinaridade em Vila Velha-ES.

GADOTTI, Moacir (2010). A Carta da Terra na Educação. São Paulo: Editora e Livraria Instituto Paulo Freire, (Educação Cidadã; 3)

GADOTTI, Moacir (2000). Pedagogia da Terra. São Paulo: Peirópolis.

GALVANI, Pascal (2002) A autoformação, uma perspectiva transpessoal, transdisciplinar e transcultural. In Educação e transdisciplinaridade II. Sommerman, Américo; Barros, Vitória M. de; Mello, Maria F. de. (Orgs.). I. Brasília/São Paulo: Unesco/Triom/USP, pp. 93-121.

GUATTARI, Félix (1990). As três ecologias. Campinas, São Paulo: Papirus.

GUTIÉRREZ, Cruz Prado e Francisco (2002). Ecopedagogia e Cidadania Planetária. São Paulo: Cortez: Instituto Paulo Freire.

MACEDO, Roberto S (2012). A etnopesquisa implicada: pertencimento, criação de saberes e afirmação. Brasília: Liber Livro.

MAFFESOLI, Michel (2010). O Conhecimento Comum: introdução à sociologia compreensiva. Traduzido por Aluízio Ramos Trinta. – Porto Alegre: Sulina.

MAFFESOLI, Michel (1998). Elogio da Razão Sensível. Petrópolis, Rio de Janeiro: Vozes.

MATURANA, H. (2001) Cognição, ciência e vida cotidiana. Belo Horizonte: Editora da UFMG.

MORIN, Edgar (2011). Introdução ao pensamento complexo. 4ª Ed. – Porto Alegre: Sulina.

MORIN, Edgar (1999). O Método Vol. II - A Vida da Vida. Lisboa: Publicações Europa-América. 3ª Edição (Editions du Seuil, 1980).

MORIN, Edgar (1998). Ciência com consciência. Tradução de Maria D. Alexandre e Maria Alice Sampaio Dória. Ed. revista e modificada pelo autor- 2ª Ed. – Rio de janeiro: Bertrand Brasil.

MORIN, Edgar (1997). O Método. Vol. I - A Natureza da Natureza. Lisboa: Publicações Europa-América. 3ª Edição (Editions du Seuil, 1977).

PINEAU, Gaston (2000). O Sentido do sentido. in: Educação e Transdisciplinaridade, Nicolescu, B. (org.), Brasília: UNESCO.

RANCIÈRE, Jacques (2009). A Partilha do Sensível: Estética e Política. São Paulo: EXO experimental org. Editora 34.

SILVA, Rosana G. (2008). O papel da sensibilidade e das linguagens poéticas nos processsos formativos em Educação Ambiental – Uma Ciranda Multicor. Dissertação de Mestrado, Brasília: Universidade de Brasília - Faculdade de Educação.