Contido principal do artigo

Flávia Fina Franco
Universidade Federal de São Carlos-Ufscar
Brasil
https://orcid.org/0000-0003-4981-6206
Amadeu José Montagnini Logarezzi
Universidade Federal de São Carlos-Ufscar
Brasil
https://orcid.org/0000-0003-1859-2764
Vol. 02 Núm. 020 (2015), Educación ambiental, nas escolas e nas universidades, Páxinas 1121-1137
DOI: https://doi.org/10.17979/ams.2015.02.020.1660
Recibido: xuño 10, 2016 Publicado: dec. 14, 2015
##submission.howToCite##

Resumo

Trátase dunha investigación en curso que ten como obxectivo descubrir as posibilidades de articulación entre a educación ambiental crítica e a modalidade de educación para mozos e adultos, con vistas a contribuír á formación dos seus suxeitos. Adoptamos como referencia unha educación ambiental crítica, dialogante, liberadora e reflexiva a través da problematización de problemas socioambientais. Optamos pola educación de mozos e adultos xa que é unha modalidade escolar historicamente marxinada en Brasil, marcada por relacións inxustas e opresoras. Para a construción desta investigación, ademais da investigación bibliográfica, realizamos unha investigación empírica no sistema escolar municipal de São Carlos, estado de São Paulo, Brasil. Usamos a metodoloxía crítico-comunicativa, que se basea na transformación social que, a través do diálogo, rompe coas lagoas interpretativas e epistemolóxicas normalmente consideradas entre as persoas do contexto investigado e as persoas académicas. Esperamos producir subvencións na dirección da inserción do tema ambiental, desde unha perspectiva crítica, na educación de mozos e adultos con foco no coñecemento da experiencia realizada.

Descargas

Os datos de descargas todavía non están dispoñibles.

Detalles do artigo

Citas

ACSELRAD, H Justiça Ambiental: Narrativas de resistência ao risco social ampliado. In: FERRARO, L. A. J. (org.). Encontros e caminhos: formação de educadoras(es) ambientais e coletivos educadores. Brasília: MMA, Diretoria de educação ambiental, 2005. p. 219-228.

DI PIERRO, M. C.; HADDAD, S. Escolarização de jovens e adultos – 2000. Revista Brasileira da Educação, São Paulo, n. 14, p. 108-130, 2000.

DI PIERRO, M. C. A educação de jovens e adultos no plano nacional de educação: avaliação, desafios e perspectivas. Educação e Sociedade, Campinas, v.31, n.112, p. 939-959, jul.-set, 2010.

DI PIERRO, M. C.; GRACIANO, M. A educação de jovens e adultos no Brasil. São Paulo, Ação Educativa, 2003. Disponível em: <http://www.acaoeducativa.org/relorealc.pdf >. Acesso em 29 de março de 2012.

FRANZI, J. Experiência e educação: contribuições de Paulo Freire para a educação de pessoas jovens e adultas. 2007. 212 p. Dissertação (Mestrado em Educação) – Universidade Federal de São Carlos, São Carlos, 2007.

FREIRE, P. Criando métodos de pesquisa alternativa: aprendendo a fazê-la melhor através da ação. In: BRANDÃO, C. R. (org.). Pesquisa participante. 7 ed. São Paulo: Brasiliense, 1988. p. 34-41.

FREIRE, P. Pedagogia da esperança: um reencontro com a pedagogia do oprimido. 9ª. ed. São Paulo: Paz e Terra, 2002. 245 p.

FREIRE, P. Pedagogia do oprimido. 38ª. ed. São Paulo: Paz e Terra, 2004. 218 p.

FREIRE, P. Pedagogia da autonomia: saberes necessários à prática educativa. 42a. ed. São Paulo: Paz e Terra, 2010. 148 p.

GABASSA, V. Comunidades de aprendizagem: a construção da dialogicidade na sala de aula. 2009. 245 p. Tese (Doutorado em Educação) – Universidade Federal de São Carlos, São Carlos, 2009.

GOMEZ, J. et al. Metodología comunicativa crítica. Barcelona: El Roure Editorial, 2006. 149 p.

HABERMAS, J. Teoria do Agir Comunicativo. Vol. I. Racionalidade da ação e racionalização social. São Paulo: Martins Fontes, 2012a. 703 p.

HABERMAS, J. Teoria do Agir Comunicativo. Vol. II. Sobre a crítica da razão funcionalista. São Paulo: Martins Fontes, 2012b. 796 p.

HAUGEN, C.S. Environmental Adult Educator Training: Suggestions for Effective Practice. Convergence, v. 39, n. 4, p. 91-106, 2006.

IRELAND, T. D. A vida no bosque no século XXI: educação ambiental e educação de jovens e adultos. In: Vamos cuidar do Brasil: conceitos e práticas em educação ambiental na escola. Brasília: MEC, MMA, UNESCO, 2007. p. 229-237.

LAYRARGUES, P. P. A crise ambiental e suas implicações na educação. In: QUINTAS, J. (org.). Pensando e praticando a educação ambiental na gestão ambiental do meio ambiente (Coleção Meio Ambiente/ série EA). Brasília: Ibama, 2002. p. 161-198.

LAYRARGUES, P. P. Muito além da natureza: educação ambiental e reprodução social. In: LOUREIRO, C. F. B. et al (org.). Pensamento complexo, dialética e educação ambiental. São Paulo: Cortez, 2006. p. 72-103.

LOGAREZZI, A. M. J. Educação ambiental em comunidades de aprendizagem: uma abordagem crítico-dialógica. In: REUNIÃO ANUAL DA ANPED, 33., Caxambu. Anais eletrônicos... Rio de Janeiro: Anped, 2010. Disponível em <http://www.anped.org.br/33encontro/app/webroot/files/file/Trabalhos%20em%20PDF/GT22-6130--Int.pdf>. Acesso em 20 de novembro de 2014.

MELLO, R. M.; BRAGA, F. M.; GABASSA, V. Comunidades de aprendizagem: outra escola é possível. São Carlos: EdUfscar, 2012. 176 p.

OLIVEIRA, M. W. et al. Pesquisando processos educativos em práticas sociais: reflexões e preposições teórico-metodológicas. In: OLIVEIRA, M. W.; SOUSA, F. R. (org.). Processos educativos em práticas sociais: pesquisas em educação. São Carlos: EdUfscar, 2014. p. 113-141.

PEREIRA, K. A. Economia solidária e aprendizagem dialógica: práticas de participação e autogestão e necessidade de uma outra EJA. 2009. 315 p. Dissertação (Mestrado em Educação) – Universidade Federal de São Carlos, São Carlos, 2009.

SANT’ANA, F. M. G. Contribuições da aprendizagem dialógica para a educação ambiental e suas possíveis convergências. 2011. 109 p. Dissertação (Mestrado em Educação) – Universidade Federal de São Carlos, São Carlos, 2011.

SORRENTINO, M. et al. Educação ambiental como política pública. Educação e Pesquisa: Revista da Faculdade de Educação da Usp, São Paulo, v. 31, n. 2, p. 285-299, maio/ago., 2005.

TOZONI-REIS, M. F. C. Temas ambientais como “temas geradores”: contribuições para uma metodologia educativa ambiental crítica, transformadora e emancipatória. Educar em Revista: Revista do setor de Educação da UFPR, Curitiba, n. 27, p. 93-110, junho, 2006.